علت بروز درد پس از درمان ریشه (عصب کشی)

الف) حس درد و ناراحتی در نتیجه‌ی التهاب

شایع‌ترین منشاء درد پس از درمان ریشه التهاب بافت‌های پیرامون ریشه‌ی دندان خواهد بود که تحت عنوان “التهاب اطراف ریشه” نامیده می‌شود. این بافت ممکن است در صورت وجود هر یک از شرایط زیر ملتهب شود.

علت بروز درد پس از درمان ریشه (عصب کشی)

• فراتر رفتن ابزار فایل درمان ریشه از انتهای ریشه‌ی دندان. به همین دلیل است که نخستین گام در درمان ریشه اندازه‌گیری طول کانال ریشه است. پس از آن، حین درمان ریشه، دندانپزشک در محدوده‌ی این اندازه عمل خواهد کرد.
• خروج باکتری و ذرات باقی‌مانده از نوک ریشه.
• نشت محلول‌ها و داروهای استفاده شده طی فرایند درمان ریشه از دندان به درون بافت‌های پیرامون ریشه‌ی آن.

این اتفاقات الزاما قابل پیشگیری نیستند.

باید اشاره کنیم که علیرغم تلاش‌های دندانپزشک برای به حداقل رساندن هر یک از شرایط زیر، توانایی پیشگیری کامل آنها از کنترل دندانپزشک خارج خواهد بود.

ب) عفونت نیز ممکن است دخیل باشد.

علت بروز درد پس از درمان ریشه (عصب کشی)

این امکان وجود دارد که انجام درمان ریشه‌ی دندان موجب فعالیت باکتری‌های زنده‌ی درون آن شود. در این صورت، ممکن است موجب عفونت حاد شود. اما در اکثر موارد، درد و ناراحتی فرد پس از درمان ریشه اساسا در نتیجه‌ی التهاب بافتی اتفاق می‌افتد که بدون عفونت فعال، در آن درد احساس می‌شود.

ج) سایر احتمالات

دیگر عواملی که پس از درمان ریشه می‌توانند موجب بروز درد شوند عبارتند از پر شدن دندان بالاتر از سطح معمول، آسیب به بافت لثه در نتیجه‌ی استفاده از گیره‌ی لاستیکی طی جراحی درمان ریشه است.

ج-1) آسیب به بافت لثه

طی هر درمان ریشه، متخصص درمان ریشه با قرار دادن یک گیره به دور دندان، آن را مجزا می‌کند. چنگک‌های گیره‌ی فلزی که برای نگه داشتن این صفحه‌ی پلاستیکی در جای خود مورد استفاده قرار می‌گیرند ممکن است به بافت لثه‌ی اطراف دندان آسیب (گاز گرفتن، کبود شدن، بریدن) بزنند.

• میزان التهابی که مشاهده می‌کنید بسیار اندک خواهد بود و انتظار می‌رود ظرف یک روز از بین برود.
• استفاده از محلول آب نمک می‌تواند سرعت بهبود بافت را بالا ببرد. (نصف قاشق چایخوری نمک در یک فنجان آب گرم. هر 3 تا 4 ساعت دهان خود را با آن شستشو دهید. آب دهان خود را بیرون بریزید و دهان خود را آب بکشید.

ج-2) ریختن بیش از حد مواد موقت پر کننده‌ی دندان

در صورتی که متخصص درمان ریشه پس از تکمیل فرایند درمان ریشه، بیش از حد مورد نیاز ماده‌ی پر کننده‌ی دندان روی آن قرار دهد و موجب بلند شدن دندان شود (بلند بودن دندان حین روی هم گذاشتن فک بالا و پایین) ممکن است دندان آسیب ببیند و در آن درد احساس شود.

علت بروز درد پس از درمان ریشه (عصب کشی)

• برای برطرف نمودن این مشکل، بیمار باید به مطب دندانپزشک بازگردد تا دندانپزشک پر شدگی روی دندان را بتراشد و تا حد اصلاح بایت بیمار، آن را صاف کند.
• از آنجا که این آسیب می‌تواند موجب التهاب بافت‌های پیرامون دندان شود، حتی پس از پر کردن دندان نیز ممکن است برای مدتی درد ادامه داشته باشد.

آیا درد پس از درمان ریشه حاکی از شکست درمان ریشه است؟

هیچ دلیلی وجود ندارد که انتظار داشته باشید فورا پس از انجام درمان ریشه هر چیزی که تجربه می‌کنید، نشانگر شکست آن باشد. گسترش درد پس از درمان ریشه ارتباط مستقیمی با شدت التهاب بافتی دارد که طی جراحی درمان ریشه اتفاق می‌افتد.

• شکست درمان ریشه زمانی اتفاق می‌افتد که منشاء آسیب به بافت تداوم یابد. (این شرایط به کیفیت درمان و توان پزشک در انجام وظیفه‌ی مورد نظر بستگی دارد).

عوامل تعیین کننده‌ی درد پس از درمان ریشه

برخی عوامل خطر وجود دارند که با تجربه‌ی حس درد پس از جراحی درمان ریشه ارتباط مستقیم دارند.

علت بروز درد پس از درمان ریشه (عصب کشی)

• بزرگترین عامل خطرزای درد و ناراحتی پس از درمان ریشه، وجود درد پیش از درمان است.
• احتمال بروز درد پس از درمان ریشه در زنان بیشتر از مردان است.
• نوع دندانی که تحت درمان ریشه قرار می‌گیرد نیز عامل مهمی است. درمان ریشه روی مولرهای فک پایین بیشتر از مولرهای فک بالا دردناک خواهد بود. درمان ریشه‌ی دیگر دندان‌ها، درد کمتری به همراه خواهد داشت.

چه نوع دردی پس از درمان ریشه قابل انتظار است؟

شایع‌ترین نوع درد

• حس درد و ناراحتی معمولا ظرف چند ساعت پس از درمان ریشه آغاز خواهد شد.
• این درد ممکن است برای چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
• وخامت درد به تدریج به مرور زمان کاسته می‌شود.

علل نیاز به تماس با متخصص دندانپزشک

• درد شدید یا حس فشاری که چند روز طول بکشد.
• افزایش و گسترش تورم درون یا بیرون دهان.
• بازگشت علائمی که شبیه علائم پیش از درمان ریشه هستند.
• داشتن حس ناهمواری روی دندان پر شده.
• جدا شدن روکش یا ماده‌ی پر کننده‌ای که به طور موقت روی دندان قرار گرفته است.
• واکنش آلرژیک بدن به داروهای مورد استفاده حین و پس از درمان ریشه. این واکنش‌ها عبارتند از خارش یا تشکیل بثورات و ضایعات پوستی و کهیر.