لق شدن دندان

هنگامی که برای دندان ها اتفاقی رخ می دهد، هدر ندادن زمان نکته کلیدی برای نجات دندان محسوب می شود. بنابراین برای همه دندانپزشک ها، نحوه شناسایی و درمان شایع ترین حوادث دندانی، حائز اهمیت است. این بویژه در مراحل اورژانسی درمان حائز اهمیت است. مدیریت صحیح تروماهای دندانی اغلب یک تلاش تیمی است که توسط دندانپزشک عمومی، متخصص درمان ریشه و نیز دندانپزشک اطفال صورت می گیرد.

تمامی حوادثی که منجر به لق شدن دندان می شوند موجب آسیب به الیاف پریودنتال لیگامان Periodontal Ligament (PDL)، و در برخی موارد، موجب آسیب به پالپ  نیز می شوند. درمانی که بلافاصله می توان انجام داد این است که مانع آسیب بیشتر به PDL شد و اجازه داد بهترین بهبودی ممکن صورت بگیرد. درست مانند دیگر حوادث دندانی، پیگیری ضروری است. پیچیدگی ها و دشواری هایی که بعدها بوجود خواهند آمد، از جمله جذب (تحلیل) داخلی و خارجی ریشه دندان، نسبتاً شایع است و نیاز به درمان اندودانتیک دارند، مخصوصاً در حوادث شدیدتر. در برخی از این موارد، توصیه می شود به اندودنتیست (متخصص درمان ریشه) مراجعه کنید.

لق شدن دندان

انواع لقی دندان

آسیب های لق شدن دندان، اساساً بر اساس شدت آنها، به دو دسته اصلی تقسیم می شوند. دو دسته از این آسیب های متوسط عبارتند از “کوفتگی دندان” concussion و “لقی جزئی دندان” subluxation. در این موارد، دندان هنوز در محل اصلی خود قرار دارد، اما نسبت به ضربه فوق العاده حساس است و یا، در مورد لقی جزئی دندان، حرکت پذیری و جابجایی آن افزایش یافته است. هر چند این حوادث هیچ درمان فوری نیاز ندارند، اما پیگیری آنها حیاتی است زیرا ممکن است پالپ آن نکروتیک شود (از بین برود) و انجام مداخلات اندودانتیک را ضروری کند.

وقتی تروما (ضربه به دندان) موجب جابجا شدن دندان و خارج شدن آن از محل طبیعی خود می شود، در صورت امکان، بایستی هر چه سریع تر به آرامی مجدداً در جای خود قرار گیرد. تنها استثناعات مواردی هستند که در آنها دندان به داخل حفره خود فشرده شده باشد، جایی که امکان دستکاری فوری دندان وجود نداشته باشد یا انجام آن توصیه نشود. وقتی یک دندان نابالغ 7 میلی متر به داخل فشرده می شود، توصیه می شود سه هفته صبر کنید و منتظر علائم رشد مجدد آن باشید.

در صورتی که هیچ گونه علامتی وجود نداشته باشد، می توان تغییر محل دندان با کمک درمان ارتودنسی را آغاز کرد. برای فرو رفتگی های بیشتر از 7 میلی متر، جراحی یا تغییر محل با کمک جراحی باید ظرف مدت 3 هفته آغاز شوند. در مورد دندان هایی که به داخل حفره خود فرو رفته اند و اپکس (نوک) آنها بسته است، در صورتی که دندان اندکی فرو رفته است (کمتر از 3 میلی متر)، و سن بیمار کمتر از 17 سال است، احتمال رشد مجدد دندان وجود دارد.

با این حال، در صورتی که دندان پس از 2 تا 3 هفته حر کت نکرد، بیرون آوردن یا بیرون کشیدن آن به کمک ارتودنسی و دستکاری مجدد آن توصیه می شود. در صورتی که دندان با اپکس بسته، بیش از 3 میلی متر به داخل فشرده شده باشد، باید ظرف سه هفته، تغییر محل آن به کمک ارتودنسی یا جراحی انجام شود. خطری که همه فرو رفتگی های دندان ها به داخل حفره را تهدید می کند انکیلوز (جوش خوردن دندان با استخوان فک) آن در جایی پایین تر از سطح درست دندان است.

با آغاز این فرایند، ممکن است دندان قابل جابجا شدن نباشد، مگر به کمک جراحی. به همین دلیل به فرد یا والدین کودک گفته می شود که نمی توان پیش بینی کرد در دراز مدت برای دندانی که به داخل حفره خود فرو رفته است چه اتفاقی خواهد افتاد، زیرا حتی ممکن است در نهایت در اثر انکیلوز از دست برود.

لقی دندان

درمان لق شدن دندان

اسپلینت کردن دندانی که از حفره خارج شده است (متصل کردن آن به دندان های مجاور) تنها برای دندان هایی توصیه می شود که پس از تغییر محل هنوز قابل جابجا شدن هستند. در تمام موارد تروماهای دندانی، اسپلینت باید اجازه دهد جابجایی های فیزیولوژیکال اتفاق بیفتند.

لق شدن دندان

هنگام بررسی حوادث لق شدن دندان، مهم است که بالغ شدن دندان مورد بررسی قرار بگیرد، در صورتی که اپکس ریشه هنوز باز باشد، شانس نجات پیدا کردن پالپ از ضربه، یا برقراری مجدد جریان خون  داخل آن وجود دارد، که اجازه می دهد دندان به رشد خود ادامه دهد.

لقی دندان

در صورت بسته بودن اپکس، احتمالاً درمان اندودانتیک نیاز خواهد بود. توصیه می شود وضعیت بیمار با دقت دنبال شود یا برای بررسی های بیشتر به اندودنتیست ارجاع داده شود. به علت وارد آمدن آسیب به PDL، در صورت عفونی شدن پالپ نکروتیک (از دست رفته)، ممکن است (ظرف مدت چند روز یا چند هفته) تحلیل ریشه التهابی فوری اتفاق بیفتد.

برای دندان های بالغ که نکروز پالپ در آنها تشخیص داده شده است، قرار دادن هیدروکسید کلسیم به مدت دو تا چهار ساعت قبل از پر کردن کانال دندان توصیه می شود؛ با این حال، باید اجازه داد PDL به مدت دو هفته قبل از جایگذاری بهبود پیدا کند. اَپِکسیفیکاسیون Apexification یا برقراری مجدد جریان خون برای دندان هایی که اپکس آنها باز است، توصیه می شود.

باید به خاطر داشته باشید که حوادث دندانی همیشه در یک گروه یا دسته نمی گنجند، اما اغلب ترکیبی از چند دسته هستند. حوادثی که در چند دسته قرار می گیرند، روی نتیجه تأثیر خواهند گذاشت. به عنوان مثال، اخیراً مشخص شده است که اتفاق افتادن حوادث لاکسیشن همراه با شکستگی ناکامل تاج دندان و رشد کامل ریشه دندان از جمله عوامل خطرناک قابل توجه در نکروز پالپ دندان هستند.