چرا با بالا رفتن سن دندان ها نامرتب می شود؟

این یک پدیده فوق العاده شایع است که دندان ها به مرور زمان و با افزایش سن جابجا می شوند و موقعیت خود را تغییر می دهند. در واقع، مطالعات تخمین می زنند که بیشتر از 75 درصد از افراد بزرگسال درجاتی از ناهماهنگی دندانی و حرکت دندان ها را در مراحل بعدی زندگی خود تجربه می کنند. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث می شوند دندان های شما شروع به جابجا شدن کنند و در طول دهه ها به تدریج بدتر می شود. پی بردن به اینکه چه چیزی باعث حرکت دندان های شما می شود و یافتن راه حل هایی برای تثبیت لبخندتان با بالا رفتن سن، کلیدی است.

چه چیزی باعث جابجا شدن دندان ها در افراد بزرگسال می شود؟

چندین عامل کلیدی وجود دارند که با بالا رفتن سن باعث می شوند دندان ها از جای خود خارج شوند:

کاهش تراکم استخوان فک

استخوان فک شما به عنوان پایه محکمی عمل می کند که دندان های شما را در موقعیت مناسب خود نگه می دارد. با بالا رفتن سن، طبیعی است که استخوان های فک شما به تدریج تراکم و حجم خود را از دست بدهند. این فرسایش بافت استخوانی به این معنا است که حمایت ساختاری کمتری مستقیماً زیر دندان شما وجود دارد. با یک پایه ضعیف، دندان های شما سست تر و بیشتر مستعد جابج شدن می شوند.

علل خاص احلیل رفتن استخوان فک عبارتند از:

• روند طبیعی پیری- استخوان های فک مانند سایر استخوان های بدن شما به مرور زمان مقداری از حجم خود را از دست می دهند. این کاهش تراکم استخوان به دلیل افزایش سن امکان جابجا شدن دندان ها را فراهم می کند.
• از دست رفتن دندان ها- بعد از از دست دادن دندان، بخشی از استخوان فک که در زیر آن قرار داشته است بدون تحریک ریشه دندان، شروع به تخریب شدن می کند. این امر باعث تسریع تحلیل رفتن استخوان و شلی دندان های مجاور می شود.
• بیماری پریودنتال- التهاب مزمن لثه، به حفره استخوانی اطراف ریشه دندان آسیب وارد می کند. این پیشرفت کاهش استخوان باعث جابجایی دندان ها می شود.
• یائسگی- کاهش سطح استروژن در زنان پس از یائسگی، کاهش تراکم استخوان را تسریع می کند. این به سرعت خطر جابجایی دندان ها را افزایش می دهد.

تغییرات در بافت لثه

لثه های شما برای محکم و ایمن نگه داشتن دندان ها در تراز صحیح ضروری هستند. هنگامی که سلامت لثه ها کاهش می یابد، دیگر نمی توانند دندان های شما را به درستی محکم نگه دارند. دلایل خراب شدن لثه ها عبارتند از:

• ژنژیویت و پریودنتیت- عفونت مزمن باعث تورم و التهاب لثه ها و جدا شدن آنها از دندان ها می شود. به این ترتیب پاکت هایی تشکیل می شوند که امکان جابجا شدن دندان ها را فراهم می کنند.
• نوسانات هورمونی- افزایش و کاهش پروژسترون و استروژن در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی روی بافت لثه تأثیر می گذارد.
• عدم رعایت بهداشت- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناکافی منجر به تشکیل پلاک، جرم و تحلیل رفتن لثه ها می شود.
• داروها- برخی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای فشار خون باعث خشکی دهان و مشکلات لثه می شوند.

از دست دادن دندان

با از دست دادن دندان ها در طول سال ها به دلیل پوسیدگی، بیماری پریودنتال یا آسیب، فضاهای خالی در بایت شما به جا می مانند. دندان های باقی مانده به تدریج کج خواهند شد، خواهند چرخید یا جابجا خواهند شد تا شکاف هایی را پر کنند که دندان های از دست رفته یا کشیده شده به جا گذاشته بودند. این جابجایی جبرانی می تواند هم ترازی بایت را بدتر کند.

نیروهای ناهموار جویدن و گاز زدن

اگر قوس های دندانی بالا و پایین شما به طور متقارن در یک بایت قرار نگیرند، به مرور زمان منجر به نیروهای جویدن ناهموار روی دندان های شما می شود. فشارهای غیر عادی باعث می شوند که برخی از دندان ها در نهایت از موقعیت درست خود دور شوند. علل عبارتند از:

• دندان های فرسوده- سال ها جویدن، باعث فرسایش ناهموار سطوح جونده دندان های آسیاب شما می شود. این اتفاق باعث تغییر تراز بایت شما می شود.
• عود ارتودنتیک- بعد از اینکه استفاده از ریتینر را متوقف می کنید، دندان ها از موقعیت صاف خود خارج می شوند.
• پرکردگی یا روکش- کار دندانپزشکی کمی اندازه و شکل دندان ها را تغییر می دهد و تراز بایت شما را بر هم می زند.

عادات و رفتارها

برخی از عادات سبک زندگی فشار مداومی را به دندان های شما وارد می کنند که باعث می شوند آنها از جای صحیح خود دور شوند:

• دندان قروچه/ براکسیسم- فشردن یا ساییدن دندان ها، اغلب در شب، نیروهای سایشی شدیدی را به دندان ها وارد می کند.
• تانگ تراست- فشار غیرعادی مداوم زبان به دندان ها، آنها را از جای خود خارج می کند.
• جویدن ناخن یا اشیاء سفت- این عادات به دندان آسیب وارد می کنند.
• گم کردن نگهدارنده ارتودنسی- عدم استفاده از نگهدارنده های متحرک طبق دستور، باعث می شود دندان ها به راحتی به وضعیت قبل از درمان جابجا شوند.

بارداری

نوسانات هورمونی در طول دوران بارداری باعث افزایش احتمال جابجایی دندان ها می شوند. افزایش استروژن و پروژسترون می تواند تراکم استخوان و سلامت لثه را به گونه ای تغییر دهد که درمان ارتودنسی را مختل کرده و امکان حرکت دندان ها را فراهم کند.

جابجایی دندان منجر به بروز چه مشکلاتی می شود؟

جابجایی تدریجی جزئی دندان ممکن است در ابتدا قابل توجه یا مشکل ساز نباشد. اما به مرور زمان، نامرتبی دندان ها می تواند منجر به بروز برخی از عوارض جدی سلامت دهان و دندان شود:

• پوسیدگی دندان- وقتی دندان ها از موقعیت طبیعی خود خارج می شوند، تراز طبیعی بایت شما را مختل می کند. نیروهای غیر طبیعی گاز زدن منجر به فرسایش و لب پر شدن مینای دندان ها می شود که عاج را در معرض محیط دهان قرار می دهد. این از دست دادن مینای محافظ باعث ایجاد حفره ها می شود.
• بیماری پریودنتال- عاری از پلاک حفظ کردن دندان هایی که جابجا و نامرتب می شوند، بسیار دشوارتر است. غذا و باکتری ها به راحتی به دام می افتند که منجر به التهاب لثه ها می شود.
• تحلیل رفتن استخوان- فشار بیش از حد روی دندان ها در حین جابجا شدن آنها می تواند بدن را تحریک کند تا در واکنش به آن، استخوان فک را تجزیه کند. این باعث می شود دندان ها به حرکت خود در جای خود ادامه دهند، اما منجر به زوال بیشتر حمایت استخوانی می شود.
• شکستن دندان- دندان های کج یا ناهماهنگی دندان ها اغلب باعث می شوند که دندان ها در اثر فشار به راحتی ترک بخورند.
• اختلالات TMJ– هنگامی که بایت نامنظم است یا به اجبار بسته می شود، عضلات فک را تحت فشار قرار می دهد. این می تواند منجر به بروز سردرد مزمن، درد مفصل فک و اختلالات TMJ شود.
• اختلال در جویدن- هم ترازی مشکل دار بایت باعث می شود جویدن و پردازش مؤثر غذا بدون ناراحتی یا درد دشوارتر شود.
• مشکلات گفتاری- دندان های به شدت کج، فشرده یا فاصله دار می توانند با نوک زبانی حرف زدن و سایر مشکلات گفتاری ارتباط داشته باشند.
• تسریع از دست دادن دندان- ترکیبی از عوامل فوق باعث می شود دندان هایی که جابجا شده اند لق، عفونی یا پوسیده شوند، تا جایی که به کشیدن نیاز داشته باشند.
• نگرانی های مربوط به زیبایی ظاهری- تغییرات در تراز لبخند، باز شدن فضاهای بین دندان ها و اختلاف اندازه دندان می تواند تأثیر زیادی روی ظاهر و اعتماد به نفس شما داشته باشد.

هر چه دندان های شما بیشتر از موقعیت طبیعی خود خارج شوند، خطر بروز بیماری های دهان، درد و کاهش عملکرد دهان افزایش می یابد.

با افزایش سن چه مقدار جابجایی دندان ها انتظار می رود؟

هیچ آستانه بالینی یا اندازه گیری دقیقی برای اینکه چه مقدار جابجایی دندان ها با افزایش سن در محدوده “طبیعی” تلقی می شود، وجود ندارد. اکثر افراد در طول زمان تغییرات تدریجی جزئی را در تراز بایت خود تجربه می کنند:

• مطالعات نشان می دهند که بعد از 20 سالگی نوک دندان های مرکزی جلوی فک بالا به طور متوسط 36/0 میلی متر به سمت داخل منحرف می شوند.
• دندان های مولر اول فک پایین ممکن است بعد از 20 سالگی به طور متوسط 12/0 میلی متر به سمت بیرون منحرف شوند.

این جابجایی خفیف طبیعی دندان ها به سمت داخل یا بیرون، عموماً در حد طبیعی است و بعید است که به صورت خود به خود باعث ایجاد مشکلات اساسی شود. با این حال، انحراف و همپوشانی شدید به سرعت پیشرونده نشان دهنده یک مشکل پاتولوژیک است که به مداخله نیاز دارد.

افراد در چه سنی بیشتر مستعد جابجا شدن دندان ها هستند؟

حرکت دندان ها در اوایل می تواند به صورت جزئی آغاز شود، اما در برخی از مراحل اصلی زندگی سریع تر و قابل توجه تر می شود:

• جوانی بزرگسالی- سیار شایع است که پس از اتمام درمان با بریس ها یا الاینرها و توقف استفاده از نگهدارنده در اواخر نوجوانی و 20 سالگی، عود ارتودنتیک داشته باشید. انحراف جزئی جابجایی رو به عقب پیش بینی می شود.
• بارداری- نوسانات هورمونی در طول دوران بارداری در دهه 20 یا 30 سالگی می تواند بافت های دهان را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به بی ثباتی دندان ها شود.
• قبل از یائسگی و یائسگی- کاهش سطح استروژن در طول 40، 50 سالگی و بعد از آن، باعث تسریع تحلیل رفتن استخوان می شود و خطر به هم خوردن تراز دندان ها را افزایش می دهد.
• سن بالا- به طور کلی، افراد بالای 50 سال بیشترین مشکلات ناشی از تحلیل رفتن لثه ها، از دست دادن دندان ها و ضعیف شدن استخوان های فک را تجربه می کنند که امکان جابجایی دندان ها را فراهم می کند،. با این حال حرکت دندان می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد.

در حالی که تغییرات جزئی تراز دندان در طول دهه ها به کندی ایجاد می شود، اما بدون درمان بودن آن در طول زمان باعث بدتر شدن آن می شود. سن میانسالی و فراتر از آن، معمولاً زمانی برجسته می شود که مشکلات اصلی ناهماهنگی ظاهر می شوند.

نشانه هایی که دندان های شما شروع به جابجایی کرده اند

مراقب این علائم شایع باشید که نشان می دهند دندان های شما در حال خارج شدن از موقعیت مناسب خود هستند:

• دندان ها بیشتر روی هم قرار گرفته، فشرده، یا منحرف رو به جلو، به نظر می رسند.
• ایجاد فضاهای کوچک یا شکاف های جدید بین دندان ها.
• بایت هنگام جویدن احساس تغییر، ناخوشایند یا ناپایدار بودن دارد.
• تغییرات جزئی ناگهانی در الگوهای گفتار.
• دندان ها راحت تر لب پر یا شکسته می شوند.
• ناراحتی یا مشکل در خوردن.
• تغییرات قابل توجه در نسبت دندان- کوتاه تر یا بلندتر به نظر رسیدن دندان ها.
• “لبخند لثه ای” – بافت لثه در هنگام لبخند زدن بیشتر قابل مشاهده است.

دندانپزشک شما می تواند حرکت مشکوک دندان را با موارد زیر تأیید کند:

• مقایسه قبل و بعد تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس- جابجا شدن ریشه ها شاخص های واضحی هستند.
• بررسی بایت لق با تماس ناقص دندان های مولر.
• بررسی اینکه آیا دندان ها به طور غیر طبیعی لق شده اند یا خیر.
• اندازه گیری تحلیل رفتگی لثه و تغییرات در اندازه دندان ها.
• توجه به جابجا شدن خطوط وسط دندان ها از محور مرکزی.

معاینات روتین دندانپزشکی، تشخیص تغییرات ظریف تراز، قبل از حرکت بیش از حد شدید دندان ها را آسان تر می کند. اما اگر متوجه هر گونه تغییر شدید، فوراً به دندانپزشک خود اطلاع دهید.

چه زمانی باید اقدام کنید؟

تمام جابجایی های دندان ها به درمان فوری نیاز ندارند. اما تغییرات قابل توجه را به سرعت گزارش دهید تا از بروز عوارض اجتناب کنید:

• فوراً اگر: بروز مشکلات یا درد بایت جدید بعد از فرایندهای دندانپزشکی یا جراحت
• در عرض چند روز اگر: یک دندان ناگهان خیلی لق شود، در خوردن یا گاز زدن مشکل دارید
• در عرض چند هفته اگر: یک دندان را از دست دادید و دندان های باقیمانده به طور مشهودی موقعیت خود را تغییر دادند
• در عرض چند ماه اگر: دندان ها به وضوح کج تر به نظر می رسند، فاصله بین دندان های شما افزایش یافته، یا تغییرات گفتاری را تجربه می کنید.
• در جلسه پاکسازی بعدی اگر: متوجه حرکت بسیار ملایم مانند همپوشانی یا فاصله کمی بیشتر بین دندان ها

هدف این است که دندانپزشک شما قبل از دائمی شدن جابجایی ها، با مراقبت های پیشگیرانه مداخله کند. برای پرداختن به دندان هایی که به طور قابل توجهی در حال حرکت هستند، خیلی معطل نکنید.

آیا دندان های جابجا شده می توانند به صورت خود به خود به جای خود بازگردند؟

جابجایی جزئی دندان، هنگامی که خیلی زود تشخیص داده شود، ممکن است بدون درمان به صورت خود به خود اصلاح شود، یا با گزینه های ساده قابل برگشت باشد:

• در هفته های اول- دندان هایی که با عدم استفاده از نگهدارنده ها یا در طول نوسانات هورمونی به آرامی شروع به جابجا شدن می کنند، اگر فوراً تشخیص داده شوند و تحت نظارت دقیق قرار گیرند، گاهی می توانند جای خود را تغییر دهند.
• در 2 تا 3 ماه اول- تغییرات تدریجی ناشی از از دست دادن دندان ها یا ساییدگی ناهموار، اگر خیلی زود مورد رسیدگی قرار بگیرند و عادت های مضر را کنار بگذارید، ممکن است به صورت خود به خود مجدداً تغییر کنند.
• بیشتر از 3 و 6 ماه- جابجایی ظریف طولانی مدت که در استخوان تغییر ایجاد می کند، باعث التهاب می شود و دندان ها را به مدت چندین ماه در موقعیت های غیر طبیعی قرار می دهد، بدون کمک بعید است که خود را اصلاح کنند.

هدف این است که زمانی مداخله صورت بگیرد که دندان ها برای اولین بار شروع به جابجایی می کنند تا از تغییرات دائمی استخوانی که دندان ها را در موقعیت های کج نگه می دارند جلوگیری شود. منتظر نمانید تا ببینید آیا دندان ها خود به خود اصلاح می شوند یا خیر- فوراً با دندانپزشک خود صحبت کنید.

چگونه می توان از جابجایی دندان ها با افزایش سن جلوگیری کرد؟

گرچه همیشه نمی توان از حرکت تدریجی دندان ها با افزایش سن جلوگیری کرد، اما برای به حداقل رساندن تغییرات در لبخند خود می توان گام های کلیدی برداشت:

• برای جایگزینی دندان های از دست رفته و حفظ بایت خود مراقبت های ترمیمی را دریافت کنید. گزینه ها از بریج های دندانی، پروتزهای پارسیل، ایمپلنت ها متفاوت هستند.
• برای ثابت نگه داشتن دندان ها در جای خود، بویژه بعد از ارتودنسی، هر شب طبق دستور از ریتینر استفاده کنید.
• اگر دندان قروچه یا ورزش می کنید تا نیروهای مضر را جذب کنید از محافظ های دهان استفاده کنید.
• عاداتی که به دندان های شما آسیب می زند را ترک کنید، مانند جویدن یخ، ناخن، خودکار و غیره.
• برای بررسی تغییرات و مداخله زود هنگام، به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
• برای جلوگیری از بروز مشکلات پریودنتال که باعث لق شدن دندان ها می شوند، هر 6 ماه یک مرتبه پاکسازی دندانپزشکی را انجام دهید.
• برای تقویت مینای دندان های خود در برابر پوسیدگی و حفره های دندانی از خمیر دندان ها و دهانشویه ها حاوی فلوراید استفاده کنید.
• برای تراکم بهینه استخوان، یک رژیم غذایی سالم حاوی کلسیم و ویتامین D فراوان داشته باشیدو

با مراقبت های دقیق در منزل و پاکسازی های تخصصی و معاینات دندانپزشکی، می توانید برای مدت طولانی تری دندان های خود را به درستی در یک راستا نگه دارید و اصلاحات ترمیمی اصلی را به تأخیر بیندازید.

درمان های ارتودنسی برای دندان های جابجا شده

اگر مراقبت های پیشگیرانه نتوانند حرکت دندان ها را در مسیر خود متوقف کنند، دندانپزشک شما گزینه های مؤثری برای تنظیم مجدد و صاف کردن دندان های شما دارد:

بریس های فلزی سنتی

• براکت هایی که با سیم های کمانی به جلوی دندان ها چسبانده می شوند که فشار ملایم و ثابتی را اعمال می کنند تا دندان ها را به جای مناسب هدایت کنند.
• متخصص ارتودنسی هر 4 تا 6 هفته یک مرتبه براکت ها را سفت می کند تا به تدریج دندان ها جابجا شوند.
• زمان درمان به طور متوسط ​​از 18 تا 24 ماه متغیر است.

الاینرهای شفاف

• تری های پلاستیکی شفاف که به صورت سفارشی ساخته شده اند روی دندان های شما قرار می گیرند و هر 1 تا 2 هفته یک مرتبه تعویض می شوند.
• هر تری جدید دندان ها را به صورت تدریجی به سمت تراز بهتر حرکت می دهد.
• الاینرها نسبت به بریس ها زیبایی بیشتری دارند اما نمی توانند دندان های چرخیده یا به شدت نامرتب را اصلاح کنند.
• درمان به طور متوسط بین 12 تا 18 ماه است.

مداخله ارتودنتیک در صورتی موفقیت آمیزتر خواهد بود که زمانی آغاز شود که ابتدا جابجایی متوسط تشخیص داده شود. تلاش برای جابجایی زیاد دندان هایی که خیلی از موقعیت مناسب خود دور هستند دشوارتر است و احتمال عود آن بیشتر است.

حفظ همراستایی لبخند بعد از درمان ارتودنسی

ارتودنتیست ها برای جلوگیری از برگشت دندان ها پس از درمان با بریس یا الاینر، موارد زیر را توصیه می کنند:

نگهدارنده های ثابت دائمی

• سیم نازکی کخ به طور دائم روی سمت زبانی 6 دندان جلو چسبانده شده است.
• به صورت 24 ساعته و 7 روز هفته، دندان های جلو را در وضعیت ثابت نگه می دارد.
• برای چندین سال یا مادام العمر توصیه می شود.

نگهدارنده های متحرک

• نگهدارنده های پلاستیکی شفاف که روی دندان ها قرار می گیرند.
• استفاده از آن در شب حداقل برای سال اول بسیار مهم است.
• استفاده مداوم طولانی مدت از آن در شب ممکن است توصیه شود.

ویزیت منظم دندانپزشکی

• پاکسازی های تخصصی هر 6 ماه یک مرتبه.
• غربالگری سالانه سرطان دهان.
• تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس برای نظارت بر سطوح استخوان اطراف دندان.

با نگهداری مادام العمر و مراقبت از دندان ها، می توانید به مدت چندین دهه از تراز مناسب دندان ها لذت ببرید. مراقب بهداشت دهان و دندان های خود در منزل و استفاده روزانه از نگهدارنده ها باشید. با مشاهده اولین نشانه های جابجایی دندان های خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا لبخند خود را ثابت نگه دارید.

پرسش های متداول

جابجایی دندان ها در افراد چقدر متفاوت است؟

درجه و سرعت حرکت دندان ها بر اساس ژنتیک، عادات دهانی، رژیم غذایی، سابقه از دست دادن دندان، نوع درمان قبلی ارتودنسی و موارد دیگر کاملاً فردی است. افراد مبتلا به بیماری لثه، ترومای اکلوزال، یا دندان قروچه تغییرات سریع تری را تجربه می کنند.

آیا دندان هایی که جابجا می شوند ممکن است آنقدر لق شوند که بیفتند؟

پیشرفت شدید بیماری پریودنتال می تواند به الیاف ها و استخوان آسیب زیادی وارد کند به گونه ای که دندان ها بسیار لق می شوند و در واقع با فشار اندکی می افتند. با این حال، حرکت متوسط ​​دندان به تنهایی معمولاً باعث بی ثباتی زیاد برای افتادن خود به خود دندان نمی شود.

آیا دور شدن دندان ها از جای خود می تواند روی گفتار من تأثیر بگذارد؟

آری، تغییرات قابل توجه در موقعیت دندان های جلو، از جمله کج بودن، فاصله یا فشردگی می تواند با نوک زبانی حرف زدن یا درهم ادا کردن کلمات ارتباط داشته باشد. هنگامی که دندان های عقب جابجا می شوند، فضای زبان را تغییر می دهد و همچنین می تواند روی گفتار تأثیر بگذارد.

اگر فکر می کنم دندان هایم به دلیل ساییدگی جابجا می شوند، باید محافظ دندان شبانه دریافت کنم؟

آری، محافظ دندان شبانه سفارشی برای دندان قروچه و فشردن دندان ها برای محافظت از دندان ها در برابر نیروهای آسیب رسان به شدت توصیه می شود. محافظ دندان شبانه می تواند به کند کردن یا جلوگیری از جابجایی دندان ها در نتیجه فشارهای اکلوزال و عادات پارافانکشنالی مانند دندان قروچه کمک کند.

چه زمانی بریس یا اینویزیلاین برای جابجایی دندان ها توصیه می شود؟

اگر حرکت دندان به شرح زیر باشد، دندانپزشک شما ارتودنسی را پیشنهاد خواهد کرد:

• ایجاد شکستگی، آسیب یا مشکلات سلامت دهان.
• ایجاد شکاف های عمده ای که باعث گیر کردن بقایای مواد غذایی می شوند.
• بدتر شدن همراستایی بایت که جویدن را مختل می کند.
• ایجاد نگرانی های زیبایی شناختی که بر اعتماد به نفس تأثیر می گذارند.