کراس بایت چیست و چگونه درمان می شود؟

کراس بایت شکلی از مال اکلوژن ها است که که زمانی اتفاق می افتد که دندان های فک های بالا و پایین به درستی و صاف روی یکدیگر قرار نمی گیرند. این نوع مال اکلوژن به این معنا است که وقتی دو فک روی یکدیگر قرار می گیرند، برخی از دندان های فک پایین از یک سمت، به جای آنکه بیرون دندان های فک بالا قرار بگیرند داخل فک قرار می گیرند.

به عبارت دیگر، برخی از دندان های فک بالا داخل دندان های فک پایین قرار می گیرند. کجی می تواند یا در جلوی دهان ظاهر شود (قدامی) یا در طرفین دهان (خلفی). اغلب کراس بایت با آندربایت اشتباه گرفته می شود، اما کاملاً متفاوت است و نیاز به درمان متفاوتی دارد. در کراس بایت، یک یا چند دندان مقداری رو به جلو منحرف هستند، نه کل فک. در حالی که آندربایت زمانی اتفاق می افتد که دندان ها و فک پایین در جلوی دندان ها و فک بالا قرار دارند. عوامل ژنتیکی معمولاً منجر به بروز آندربایت می شوند. علاوه بر این، معمولاً شدیدتر از کراس بایت است.

کراس بایت

انواع کراس بایت

کراس بایت قدامی

کراس بایت قدامی نوعی اکلوژن لینگوال (در سمت زبان) دندان های قدامی فک بالا (دندان های پیشین و دندان های نیش) با دندان های قدامی فک پایین است. در این نوع مال اکلوژن، برخی یا همه دندان های قدامی فک بالا پشت دندان های قدامی فک پایین هستند. در برخی موارد، دندان های قدامی فک پایین به طور کامل دندان های قدامی فک بالا را پوشش می دهند.

کراس بایت خلفی

کراس بایت خلفی نقطه مقابل کراس بایت قدامی است. در این نوع مال اکلوژن، دندان های عقب فک بالا داخل دندان های عقب فک پایین قرار می گیرند. انحراف دندان ها در عقب دهان به علت باریک شدن غیر عادی سقف دهان و دندان ها در فک بالا اتفاق می افتد. کراس بایت خلفی می تواند هم در یک سمت و هم در هر دو سمت دهان بوجود بیاید.

کراس بایت

علل بروز کراس بایت

علل کراس بایت می توانند با عوامل ژنتیکی، رشد غیر عادی دندان ها، تنفس طولانی مدت از راه دهان (مخصوصاً در طول خواب)، و عادات کودکی (مکیدن انگشت) ارتباط داشته باشند.

ژنتیک

دلیل اصلی کراس بایت به علت عوامل ژنتیکی است. برخی افراد در حالی متولد می شوند که فک پایین آنها بزرگتر و فک بالای آنها کوچک تر است. از آنجا که باریک بودن سقف دهان و دندان ها می تواند در چند عضو خانواده وجود داشته باشد، وقتی دندان ها شروع به رشد می کنند ممکن است منجر به بروز کراس بایت شود. در این صورت، ممکن است ارتودنتیست ابزارهایی برای تغییر در رشد را توصیه کند ابزار فک بالای کودک را خیلی زود باز و وسیع می کند تا آن را برای درمان ارتودنسی، وقتی دندان های دائمی او شروع به رشد کردند، آماده کند.

کراس بایت

تنفس دهانی

تنفس دهانی می تواند رشد صورت را تغییر دهد. تنفس از راه دهان عموماً در طول خواب اتفاق می افتد. اگر یک کودک از قبل فک بالای کوچکی داشته باشد، و از راه دهان نیز نفس بکشد، احتمال ایجاد کراس بایت در او بالاتر خواهد بود.

تأخیر در رشد دندان های دائمی

دندان هایی که خیلی باقی می مانند دندان های شیری هستند که لق شده اند اما دوباره در جای خود درون لثه ها سفت شده اند، و مانع بیرون آمدن دندان های دائمی می شوند. در صورتی که این اتفاق در فک بالا رخ دهد، دندان باید کشیده شود تا از بروز کراس بایت در یک یا چند دندان فک فک پایین جلوگیری شود. در صورتی که دندان های دائمی بیرون بیایند و منجر به بروز کراس بایت شوند، درمان ارتودنسی برای جابجا کردن دندان ها به درون محل درست ضروری و لازم است.

عادات دوران کودکی

عادات مکیدن می توانند رشد فک را در کودکان تغییر دهند. این عادات عبارتند از مکیدن انگشت یا شست، عادات بد جویدن، و استفاده زیاد از پستانک و شیشه شیر، که البته به این عادات محدود نیستند.

عوامل خطر و عوارض جانبی عدم درمان کراس بایت

عوامل خطر شایع همراه با کراس بایت درمان نشده عبارتند از:

• لب پر شدن یا ترک خوردن دندان ها در نتیجه اکلوژن غیر عادی بین دندان های فک بالا و پایین.
• افزایش خطر پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه، مانند ژینژیویت و بیماری پریودنتال.
• تحلیل لثه ها، یک دسته از شرایط جدی دهانی هستند که باعث قرار گرفتن ریشه های دندان ها در معرض عفونت و پوسیدگی به علت قرار داشتن دندان های در محل نامناسب، مال اکلوژن، و بیماری پریودنتال می شوند.

درمان های کراس بایت

در صورتی که کراس بایت در اوایل دوران کودکی درمان نشود، این احتمال وجود دارد که دیگر شرایط پزشکی و مشکلات فک در بزرگسالی بروز پیدا کنند. درمان برای افراد بزرگسال نیز ممکن است اما گزینه ها محدود هستند زیرا دندان ها و فک ها کامل رشد کرده اند.

الاینرهای شفاف (اینویزیلاین)

الاینرهای شفاف یکی از رایج ترین درمان های ارتودنتیک کراس بایت هستند. اینویزیلاین از همه مؤثرتر، بی خطرتر، و شناخته شده ترین برند الاینر شفاف است. به طور خلاصه، الاینرها کل سطح جونده دندان های بالا و پایین را پوشش می دهند، که اجازه می دهد دندان ها در کراس بایت آزادانه حرکت کنند بدون آنکه تحت تأثیر دندان های روبرو قرار بگیرند.

کراس بایت

بریس های ارتودنسی

کراس بایت نسبتاً شایع است، و بریس ها قادر به درمان اکثر موارد آن هستند. به عنوان مثال، اگر تنها یک دندان دچار کراس بایت است، بریس ها بدون کمک از ابزارهای اضافی ارتودنتیک می توانند آن را به شکلی مؤثر به جای درست خود حرکت دهند.

در صورتی که بیشتر از یک دندان دچار کراس بایت شده باشد،  ابزار وسیع کننده یا هدگیر ممکن است در کنار بریس ها استفاده شوند.

اکسپندر یا وسیع کننده کام

برای موارد وخیم تر کراس بایت، ارتودنتیست ها ممکن است فرایند وسیع کردن کام را در کنار استفاده از بریس ها یا الاینرهای شفاف توصیه کنند. برای نمونه، وسیع کننده کام قوس دندانی باریک را وسیع تر می کند و کراس بایت خلفی را اصلاح می کند. ابزار روی برخی از دندان های عقب در فک بالا قرار می گیرد و پیچی از وسط ابزار را به یکدیگر متصل می کند. برای فعال سازی این بازار باید پیچ هر روز مقدار اندکی پیچانده شود.

کراس بایت

هدگیر ریورس پول

هدگیر ریورس پول از پدهایی تشکیل شده است که پیشانی و چانه را با یک چارچوب فلزی در وسط به یکدیگر متصل می کنند. بیماران رابر بند را از ابزار تکیه گاه روی بریس ها به چارچوب متصل می کنند. هدگیر ریورس پول فک بالا را رو به جلو می کشد تا به مرور زمان دندان ها را در فک های بالا و پایین صاف کند.

جراحی فک

در اکثر موارد وخیم، جراحی فک برای درمان آندربایت، اوربایت، کراس بایت، و آپنه خواب پیشرفته استفاده می شود. در طول فرایند، جراح دهان به صورت استراتژیک فک های بالا و پایین را رو به جلو حرکت می دهد.

اگر به دنبال یک متخصص ارتودنسی خوب در تهران و اراک هستید با ما در تماس باشید