استفاده از لیزر در ارتودنسی

لیزرهای دایود تجهیزات جدیدی هستند که به تازگی به تجهیزات ارتودنسی افزوده شده اند. جراحی بافت نرم با لیزر، به عنوان یک فرایند جانبی به بسیاری از ارتودنتیست ها کمک کرده است با افزایش اثر گذاری درمان، بهبود بهداشت دهان اطراف ابزارهای ثابت، در طول درمان ارتودنسی، و بهبود زیبایی لبخند نهایی، سطح مراقبت بیماران خود را ارتقاء بخشند. بویژه لیزرهای بافت نرم کاربردهای متعددی در درمان های ارتودنسی دارند، از جمله جینجیوکتومی و جینجیوپلاستی، صاف کردن غدد پیازی شکل، فرنکتومی، اکسپوز دندانی که بخشی از آن از لثه بیرون نیامده است، برداشتن موقت پوشش ابزارهای انکوریج (تکیه گاه)، اپرا کولکتومی، برداشتن آفت های دهانی، و حتی سفید کردن دندان ها. دندانپزشکان به احتمال زیاد با بیمارانی مواجه می شوند که یا لیزر درمانی را تکمیل کرده اند یا پیشنهاد استفاده از لیزر را می دهند، و ممکن است لازم باشد روی نتایج مراحل کار نظارت داشته باشند و در مورد لیزر درمانی با بیماران خود گفتگو کنند.

اصطلاح لیزر مخفف “تقویت نور توسط تابش تحریک شده پرتو” می باشد. نور لیزری که توسط یک لیزر دایود تولید می شود طول موحی معادل 880 تا 980 نانومتر دارد، که در انتهای قسمت بالایی بخش نور مادون قرمز طیف تابش الکترومغناطیس است. این طول موج خاص با چشم انسان قابل مشاهده نیست، اما می تواند برای قرنیه چشم انسان مضر باشد، اپراتورها، دستیاران، و بیماران همیشه باید از عینک ایمنی مخصوص طول موج استفاده کنند (که توسط شرکت تولید کننده دستگاه لیزر ارائه می شوند).

بر خلاف نور مرئی معمولی، که دارای طول موج های متفاوتی است، از قرمز (650nm) تا بنفش (400nm)، نور لیزر تک رنگ است (در یک طول موج واحد). علاوه بر این، تک فاز است، به این معنا که طول موج های نور همه همزمان هستند (به طور همزمان اتفاق می افتند)، و همزمان می شوند، به این معنا که، در یک خط مستقیم سیر می کنند. از آنجا که مولکول های هدف طول موج های لیزر دایود ملانین و هموگلوبین هستند، می توان بافت لثه و مخاط سالم و ملتهب را برش داد. عمل بریدن با گرم کردن این مولکول ها حاصل می شود، که باعث می شود در سطح میکروسکوپی منفجر شوند. لیزرهای دایود هیچ تداخلی با دندان یا فلز پیدا نمی کنند، و باعث می شوند آنها برای استفاده در اطراف ترمیم ها و ابزارهای ارتودنسی ایمن و بی خطر باشند.

بی حس کننده

استفاده از لیزرهای دایود در طول درمان ارتودنسی نیاز به مقداری بی حس کننده دارد. بسته به گستردگی فرایند و نیز مدت زمان انجام فرایند، بی حس کننده های موضعی، سیستم بی حسی بدون سوزن، و نفوذ با یک بی حس کننده موضعی فاقد اپی نفرین استفاده کرد. اپی نفرین منع مصرف دارد زیرا جریان خون را محدود می کند و بنابراین مقدار هموگلوبین در بافت هدف را کاهش می دهد، و باعث می شود برش بافت دشوارتر شود. برای هیچ یکح از فرایندهای ارتودنسی مسدود کننده های عصبی نیاز نیستند.

لیزر در ارتودنسی

فرایندهای معمول

واحدهای لیزر دایود که در ارتودنسی استفاده می شوند کوچک و کم حجم هستند؛ برخی از آنها به اندازه نورهای کیورینگ دستی هستند. نور لیزر در داخل واحد تولید می شود و از طریق یک کابل فایبر- اپتیک به نوک برش دهنده منتقل می شود. خود نوک برش شبیه یکخط ماهیگیری تک رشته ای ضخیم است که یک کانولای فلزی آن را احاطه کرده است، و بخش فلزی نوک می تواند با انگشت خمیده شود تا به هدایت نور لیزر درون مناطقی از دهان که دسترسی به آنها دشوار است کمک کند. قطر نوک لیزرهای دایود اغلب 300 یا 400 میکرون است.

کانتور لثه/ ژنژیوپلاستی/ ژنژیوکتومی

جراحی لثه اغلب در کنار درمان ارتودنسی لازم است. در انتهای درمان ارتودنسی، در نتیجه عدم بهداشت کافی دهان، بسته شدن فاصله بین دندان ها، و جابجا کردن دندان ها در فواصل زیاد، التهاب و هیپرتروفی بافت لثه شایع هستند. لیزرهای دایود می توانند با جراحی بافت ها را تغییر دهند یا بردارند، تا این مشکلات را برطرف سازند، و نیز قبل از ترمیم دندان های فرد با کامپوزیت، ونیرهای پرسلاین، یا روکش های با پوشش کامل، کانتور زیبایی لثه انجام شود. باید مراقب بود از عرض بیولوژیکی لثه متصل تجاوز نکند، در غیر اینصورت تحلیل لثه اتفاق خواهد افتاد.

جراحی اکسپوز دندان نیش نهفته

دندان های نیش دائمی ممکن است در بافت های نرم و سخت یا تنها در بافت نرم پنهان باشند. اغلب، پوشش روی دندان های نیش می تواند با استفاده از لیزر دایود برداشته شود، و یک براکت به دندان متصل می شود تا روند بیرون آمدن دندان تسهیل شود. بویژه در دندان هایی که رو به جلو واقع شده اند، قبل از انجام جراحی اکسپوز، آناتومی بافت نرم باید مد نظر قرار بگیرد.

لیزر در ارتودنسی

جراحی اکپسوز برای بیرون آوردن دندان های دیگر غیر از نیش

در صورت از دست رفتن زود هنگام دندان های شیری در نتیجه تروما یا پوسیدگی، بیرون آمدن دندان های جایگزین آنها ممکن است به دلیل هایپرکراتینه شدن بافت در محل کشیدن دندان یا بیرون آمدن آن با تأخیر انجام شود. برش لیزر به داخل بافت بیرون آمدن دندان های دائمی را تسریع کند زیرا بافت پس از برداشته شدن با لیزر مشکل کمتری بوجود می آورد.

برداشتن بافت به منظور جایگذاری صحیح براکت های ارتودنسی

اغلب در برخی دندان ها، مخصوصاً دندان هایی که در بیماران نوجوان به تازگی بیرون آمده اند، جایگذاری براکت در موقعیت درست روی تاج دندان دشوار است. بافت زیادی، نشت مایع ساکولار، یا خونریزی، همگی می توانند مانع باندینگ براکت شوند. با لیزر دایود، برای تسهیل جایگذاری براکت، بافت می تواند برداشته شود. به دلیل توانایی آن در انعقاد خونریزی، براکت اغلب می تواند بلافاصله پس از برداشت بافت چسبانده شود.

لیزر در ارتودنسی

اپرکولکتومی Operculectomy

وجود اپرکولکتوم (روپوشی از بافت لثه ای که روی تاج دندان در حال رویش قرار می گیرد)، مخصوصاً روی سطوح دیستو- اکلوزال دندان مولر دوم فک پایین، می تواند مانع جایگذاری بند ارتودنسی شود. با در نظر گرفتن آناتومی بافت نرم منطقه، اپرکولکتوم می تواند با استفاده از لیزر برداشته شود تا بلافاصله بند بتواند در جای خود و به دور دندان قرار داده شود. این موقعیت اغلب به دلیل ضخامت بافت نیاز به نفوذ ماده بی حس کننده موضعی دارد.

فرنکتومی

لیزرهای دایود می توانند برای برداشتن فرنوم های لبی و زبانی استفاده شوند. اغلب فرنوم لبی فک بالا هم در وجود دیاستم (فاصله بین دو دندان جلو) خط میانی و هم باز شدن مجدد آن پس از تکمیل درمان ارتودنسی مسأله است و ماندگاری آن ادامه پیدا نمی کند. قانون کلی برای بستن فاصله بین دندان ها استفاده از ابزارها است، برطرف کردن عوامل اکلوزالی که ممکن است با بروز فاصله ارتباط داشته باشند، انجام فرنکتومی لبی، و بسته نگهداشتن فاصله با ابزارهای حداقل به مدت 6 تا 8 هفته پس از تکمیل فرنکتومی. فرنکتومی به روش سنتی با یک برش با استفاده از تیغ جراحی انجام می شد، سپس بافت لثه برداشته می شد، و زخم بخیه زده می شد. با لیزرهای دایود، یک برش افقی در امتداد فرنوم ایجاد می شود، بافت فیبری برداشته می شود، و بافت از بین می رود- همه این کارها بدون نیاز به بخیه انجام می شوند. به بیمار گفته می شود چند مرتبه در طول روز لب بالای خود را بلند کند تا مانع بهبود پیدا کردن دو طرف زخم با یکدیگر شود. گرچه ممکن است ظاهر زخم ناراحت کننده به نظر برسد، اما بیمار ناراحتی بسیار اندکی تجربه خواهد کرد.

لیزر در ارتودنسی

بهبود زخم

یکی از جذاب ترین جنبه های استفاده از لیزرهای دایود برای فرایندهای جراحی جزئی این است که التهاب به شدت کاهش می یابد، و بهبود معمولاً خیلی سریع و بدون هیچ عارضه ای اتفاق می افتد. آسیب سلولی مجاور زخم جراحی ناشی از لیزر اندک است و معمولاً باعث می شود بهبود پس از جراحی برای بیماران راحت باشد. بسیاری از بیماران گزارش داده اند که آنها نیازی به استفاده از داروهای مسکن OTC نداشته اند، در حالی که برخی دیگر به مدت کمتر از دو روز از مسکن ها استفاده می کنند. وجود درد نسبی است و به گستردگی فرایندی که انجام شده است و نیز آستانه تحمل درد بیمار بستگی دارد. بانداژ لثه نیاز نیست، و هیچ گاز استریلی روی محل جراحی قرار داده نمی شود. برای بستن زخم نیز از هیچ بخیه ای استفاده نمی شود، که باعث کاهش خیلی زیاد التهاب می شود.

هر ساله تعداد زیادی فرایند جراحی با استفاده از لیزر دایود انجام می شوند و تعداد مشکلات و پیچیدگی هایی که حین انجام آنها بروز پیدا می کنند بسیار اندک هستند که تنها نیاز به یک مرتبه مراجعه پس از فرایند دارند. اکثر این مشکلات ناشی از دستکاری یا کشیدن ناخن روی محل جراحی توسط خود بیمار چند ساعت پس از جراحی، خونریزی، و ایجاد شدن لخته کبد است، که معمولاً با ساکشن برداشته می شود، منبع خونریزی شناسایی می شود، و تنها با استفاده از یک بی حس کننده موضعی زخم با استفاده از لیزر سوزانده می شود.

لیزر در ارتودنسی

مقایسه لیزر و تیغ جراحی

لیزر در مقایسه با جراحی سنتی یا تیغ مزایای متعددی دارد. قابل توجه ترین مزیتی که لیزر دارد این است که خون مویرگی را به سرعت منعقد می کند، غدد لنفاوی را مهر و موم می کند، و در طول جراحی موضع را استریل می کند. برداشتن بافت با لیزر خیلی دقیق تر از تیغ جراحی انجام می شود. بعلاوه، آفت های جزئی و زخم های تبخال – که عموماً در طول مراحل اولیه درمان و تا زمانی که بیمار ابزار ارتودنسی خود عادت کند رخ می دهند- می توانند تبخیر شوند. جراحی با لیزر عموماً با استفاده از بی حس کننده های موضعی سبک یا بی حس کننده های موضعی ترکیبی انجام می شود. علاوه بر این، در با جراحی لیزر خونریزی بسیار کمتری اتفاق می افتد، بویژه برای جراحی های فرنوم، و نیز ادم های جزئی، و هیچ نیازی به بخیه یا بانداژ پریودنتال نیست. گزارشی مبنی بر این است که برش هایی که با لیزر زده می شوند کمتر از برش هایی که با تیغ جراحی زده می شوند اسکار به جا می گذارند. بیماران پس از جراحی ناراحتی کمتری مربوط به حرف زدن و جویدن را گزارش می کنند، و کمتر از بیمارانی که با تیغ جراحی می شوند نیاز به مسکن دارند. به طور خلاصه، جراحی با لیزر در زمانی بسیار کوتاه تر و نیز بهبود پس از جراحی سریع تر انجام می شود.

می توان گفت تنها نقطه ضعف جراحی با لیزر شاید هزینه بیشتر آن باشد. علاوه بر این، جراحی با لیزر در درجه اول بدون برش و فلپ انجام می شود، که باعث می شود هیچ تغییری در ارتفاع پوسته آلوئولار بوجود نیاید. به همین دلیل، تمایل قابل توجهی به رشد مجدد یا اتصال مجدد پس از جراحی وجود دارد.

خلاصه

استفاده از لیزرهای دایود در دندانپزشکی نسبتاً جدید است و اثرگذاری آنها در کاربردهای متعدد هنوز هم در حال بررسی و تحقیق است. با این حال، تأثیر گذاری آنها در فرایندهای بافت نرم به خوبی مستند شده است و لیزرهای دایود مزایای قابل توجهی ارائه می دهند، از جمله: بهبود سلامت عمومی دهان، درمان سریع ارتودنسی، و بهبود نتایج. دندانپزشکان احتمالاً با بیماران ارتودنسی مواجه می شوند که فرایندهای بافت نرم برای آنها انجام شده است، و باید در مورد آنها دانش کافی را داشته باشند.