اَپِکسیفیکاسیون و اَپِکسوژنزیس

هیچ چیز بهتر از دندان های طبیعی نمی تواند لبخندی زیبا خلق کند. همیشه حفظ دندان های طبیعی بر همه چیز مقدم بوده است. مهم نیست بریج ها و ایمپلنت ها چقدر پیشرفته هستند، اما هرگز نمی توانند جایگزین های واقعی برای دندان طبیعی باشند. گاهی اوقات دندان های کودکان پوسیده می شوند و شرایطی بوجود می آید که در آن دندان عفونی می شود.

طی درمان ریشه (عصب کشی)، منطقه های عفونی دندان و پالپ عفونی داخل دندان با تکنیک های اندودانتیک و با استفاده از ابزارهایی که برای درمان ریشه در افراد بزرگسال نیز استفاده می شوند، با دقت برداشته می شوند. از آنجا که پالپ حاوی عروق خونی و بافت های عصبی است که درون دندان سالم فعالیت می کنند، عفونت بخش های داخلی دندان معمولاً موجب بروز درد شدید و نیز تورم دندان در کودکان می شود که تنها درمان ریشه می تواند آن را کاهش دهد. پس از این فرایند، دندان ترمیم خواهد شد و تا زمان افتادن آن به شکل طبیعی، مانند دیگر دندان ها عمل خواهد کرد.

اَپِکسیفیکاسیون و اَپِکسوژنزیس

اَپِکسیفیکاسیون چیست؟

اَپِکسیفیکاسیون فرایندی است که روی دندان های نابالغ عفونی انجام می شود. طی این فرایند، اَپکس باز ریشه بسته می شود تا اجازه دهد دندان بهبود پیدا کند. فرسایش اَپکس ریشه دندان در نتیجه تحلیل ریشه می تواند موجب باز شدن آن شود. اگر این اتفاق رخ دهد، سیل (مهر و موم) کردن کانال ریشه دندان با استفاده از روش های معمول دشوار خواهد بود. هدف این درمان سیل کردن ریشه یک دندان دارای اَپکس باز با ایجاد یک مانع از بافت سخت است. این کار مانع التهاب و گسترش عفونت خارجی ریشه های دندان می شود. بعلاوه این امکان را فراهم می آورد که دندان به روش سنتی سیل شود. با استفاده از تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می توان این شرایط را ، مخصوصاً در کودکان 7 تا 12 ساله یا در بیمارانی که دچار حوادث دندانی شده اند، به سرعت شناسایی نمود. برای سیل کردن اَپکس باز ریشه دندان، متخصصان اندودنسی از ماده ای به نام MTA (مخلوط معدنی سه اکسیده) استفاده می کنند. MTA در اَپکس ریشه محافظی سخت و نفوذ ناپذیر ایجاد می کند. بازسازی مجدد پالپ درمان جایگزینی برای اَپِکسیفیکاسیون است که در آن ریشه دندان می تواند مجدداً رشد کند.

اَپِکسیفیکاسیون و اَپِکسوژنزیس

مراحل گام به گام اَپِکسیفیکاسیون

اندودنتیست ابتدا باید به حفره پالپ دسترسی پیدا کند. با کمک شستشو، کانال های ریشه پاکسازی و پس از آن پر می شوند. استفاده مکرر از سدیم هیپوکلریت sodium hypochlorite موجب از بین رفتن جرم و میکروب های دندان می شود. اکنون باید اَپکس ریشه دندان سیل شود. اندودانتیست روی یک تکه شیشه تمیز، مخلوط معدنی سه اکسیده را با هم ترکیب می کند. با استفاده از ابزار مخصوص مقداری از آن را روی اَپکس باز ریشه دندان قرار می دهد. مهم ترین هدف این مرحله سیل کردن کامل کانال است. با استفاده از یک رادیوگراف می توان مطمئن شد این فرایند به درستی انجام شده است یا خیر. 6 ماه پس از آن مجدداً رادیوگراف دیگری تهیه می شود تا این اطمینان حاصل شود که اَپکس ریشه به خوبی بهبود پیدا کرده است.

میزان موفقیت اَپِکسیفیکاسیون معمولاً بالا است، هر چند موقعیت هایی هست که در آن عفونت بهبود پیدا نمی کند. در برخی موارد دیگر، روند تحلیل ریشه ادامه پیدا می کند. این شرایط ممکن است نیازمند جراحی یا کشیدن دندان به طور کامل باشند.

فواید اَپِکسیفیکاسیون

نمی توان فواید این فرایند را نادیده گرفت. علاوه بر نجات دندان و جلوگیری از نیاز به کشیدن، در زیر به برخی دیگر از فواید این فرایند اشاره خواهیم کرد:

• با انجام این فرایند می توان از عفونت خارجی ریشه دندان پیشگیری کرد- به محضی که لایه محافظ با موفقیت روی اَپکس ریشه قرار بگیرد، احتمال رسیدن میکروب ها و عفونت به کانال ریشه دندان به صفر خواهد رسید. این کار مانع التهاب و خونریزی بیشتر خواهد شد.
• دندان ظاهر طبیعی خود را حفظ خواهد کرد- می توانید سبک زندگی خود را تا پایان عمر مانند قبل ادامه دهید. با خیال راحت می توانید غذا بجوید و دندان های طبیعی خود را داشته باشید.
• به محافظت از دندان های دیگر نیز کمک می کند- با انجام اَپِکسیفیکاسیون یک دندان، دندان های دیگر کمتر در معرض ساییدگی و فرسایش قرار خواهند داشت.

با درمان درست و موفقیت آمیز می توان لبخند خود را حفظ کنید و به خوردن غذاهای مورد علاقه خود ادامه دهید و از سوی دیگر مراجعات مکرر به دندانپزشک را کاهش دهید. مهم تر اینکه زیبایی لبخند، که دغدغه همه افراد است، را تا پایان عمر همراه خواهید داشت.

اَپِکسیفیکاسیون و اَپِکسوژنزیس

اَپکسوژنزیس یا تحريك تشكيل اپكس

اَپکسوژنزیس (Apexogenesis) یا تحريك تشكيل اپكس فرایندی است که روی دندان آسیب دیده یا دندان نابالغ انجام می شود تا با کمک آن رشد ریشه تحریک شود یا اَپکس باز ریشه دندان بسته شود تا بهبود پیدا کند. اَپکسوژنزیس کمابیش شبیه اَپِکسیفیکاسیون است اما در آن پس از برداشتن پالپ عفونی دندان، روی باقیمانده بافت سالم پالپ هیدروکسید کلسیم calcium hydroxide یا مخلوط معدنی سه اکسیده،  MTA، قرار داده می شود. در این صورت، تنها بافت های عفونی برداشته می شوند. در صورت بهبود پالپ درمان اضافی نیاز نیست. با حفظ بخش سالم دندان، ریشه می تواند به تشکیل بخش انتهایی خود ادامه دهد. یکی از مزیتهایی که اَپکسوژنزیس نسبت به اَپِکسیفیکاسیون دارد این است که، در صورت امکان، میزان موفقیت آن در طولانی مدت بالاتر است. با این حال، دندانی که اَپکس ریشه آن باز است ضعیف تر از دندان طبیعی است و بیشتر مستعد شکسته شدن است.

چه زمانی اَپکسوژنزیس پیشنهاد می شود؟

• تحریک رشد انتهای ریشه به گونه ای که اَپکس طبیعی ریشه دندان شکل بگیرد تا از نیاز به پر کردن کانال پیشگیری شود.
• برای کمک به تشکیل دیواره ضخیم تر ریشه و کاهش احتمال شکست دندان.
• برای کمک به تداوم رشد ریشه و تناسب بیشتر اندازه تاج دندان و ریشه.
• کمک به زنده ماندن پالپ.

موفقیت این فرایند درمان 2-1 سال خواهد بود. پس از انجام فرایند، بیمار باید با فواصل سه ماهه به اندودنتیست مراجعه کند. در صورتی که پزشک تشخیص دهد التهاب بازگشت ناپذیر است و تحلیل ریشه در دندان مشاهده شود، باید پالپ برداشته شود و فرایند اَپِکسیفیکاسیون انجام شود.