آیا بعد از درمان ریشه پوسیدگی دندان اتفاق می افتد؟

پوسیدگی دندان چیست و چگونه ایجاد می شود؟

پوسیدگی دندان که تحت عنوان کرم خوردگی یا حفره دندان نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که اسیدها مواد معدنی دندان را حل کرده و باعث ایجاد حفره یا ضایعات می شوند. این بیماری توسط باکتری های دهانی مانند استرپتوکوک موتانس Streptococcus mutans و لاکتوباسیلوس Lactobacillus ایجاد می شود که در یک بیوفیلم چسبناک و بی رنگ به نام پلاک روی سطوح دندان ایجاد می شوند.

این باکتری ها کربوهیدرات های ساده از غذاهایی که می خوریم، بویژه قندهای تصفیه شده و نشاسته، را متابولیزه کرده و به اسید تبدیل می کنند. شایع ترین اسید تولید شده اسید لاکتیک است، که می تواند یک محیط اسیدی با pH کمتر از 5/5 داخل دهان ایجاد کند. در این سطح pH، مینای دندان که بیرونی ترین لایه دندان است شروع به تخلیه مواد معدنی (دمینرالیزیشن) و حل شدن می کند و باعث ایجاد حفره می شود.

دمینرالیزیشن ناشی از حملات اسیدی باعث می شود مواد معدنی مانند کلسیم، فسفات و کربنات از بدنه مینای دندان ها خارج شوند. این باعث ایجاد منافذ میکروسکوپی و ضعیف شدن مینای دندان ها می شود. اسیدها همچنین لثه ها را تحریک کرده و آنها را حساس، متورم و مستعد ابتلا به بیماری های پریودنتال می کنند.

اگر این دمینرالیزیشن در طول زمان ادامه یابد، این منافذ می توانند انباشته شده و گسترش یابند و یاعث ایجاد حفره شوند. سپس حفره می تواند تا لایه های زیرین عاج و سمنتوم دندان ادامه دهد. عاج حاوی هزاران توبول میکروسکوپی است که به پالپ غنی از عصب داخل دندان منتهی می شوند. وقتی پوسیدگی به این لایه می رسد، می تواند باعث حساسیت و بروز درد شود. بافت پالپ داخلی در نتیجه باکتری ها ملتهب می شود و در صورت عدم درمان پوسیدگی، در نهایت از دست می رود.

درمان ریشه چگونه به توقف پوسیدگی دندان کمک می کند؟

درمان ریشه زمانی توصیه می شود که پوسیدگی دندان به بافت پالپ نرم داخل دندان آسیب زده یا آن را عفونی کرده باشد. این شامل تخلیه پالپ بیمار، ضد عفونی کردن کانال های توخالی ریشه و مهر و موم کردن آنها برای جلوگیری از عفونت بیشتر است.

در اینجا مراحل کلیدی را مرور می کنیم:

• دندانپزشک بی حسی موضعی انجام می دهد و از طریق لایه های مینا و عاج یک حفره ایجاد می کند تا به محفظه پالپ دسترسی پیدا کند.
• بافت ملتهب یا نکروزه پالپ با استفاده از ابزارهای کوچک دندانپزشکی تخلیه می شود. سپس کانال های ریشه با استفاده از محلول های شستشو، تمیز و شکل داده می شوند. این کار بقایای بافت مرده و باکتری ها را از آناتومی پیچیده کانال خارج می کند.
• سپس کل سیستم کانال ریشه با شوینده ضد میکروبی ضد عفونی می شود. این کار باعث از بین رفتن باکتری های باقی مانده می شود.
• کانال های تمیز و توخالی با یک ماده لاستیکی خنثی به نام گوتا پرکا پر و مهر و موم می شوند. این کار از عفونت مجدد دندان جلوگیری می کند.
• یک پر کننده موقت روی حفره دسترسی قرار داده می شود و یک ترمیم نهایی مانند یک روکش دندان برای مهر و موم کردن دندان ساخته می شود.
• با از بین بردن بافت پالپ عفونی و پاکسازی باکتری ها، درمان ریشه فرآیند پوسیدگی را متوقف می کند و از تخریب بیشتر ساختار دندان از حفره های شایع جلوگیری می کند. دندان را حفظ می کند تا گزینه های ترمیمی مانند روکش قرار گیرند.

توقف پوسیدگی دندان

چرا هنوز هم بعد از درمان ریشه پوسیدگی رخ می دهد؟

گرچه درمان ریشه یک عفونت پوسیدگی فعال را متوقف می کند، اما دندان های ترمیم شده ممکن است به دلایل مختلفی همچنان در معرض خطر ایجاد حفره های جدید باشند:

• باکتری های باقی مانده: سیستم پیچیده کانال ریشه دارای شاخه های کوچک و پیچیدگی های تشریحی است که پس از ضد عفونی باکتری ها به طور بالقوه می توانند در آن همچنان در کمین باشند. اگر این میکروارگانیسم های باقی مانده تکثیر شوند، می توانند از طریق توبول های عاجی به بیرون نشت کنند و باعث تشکیل پوسیدگی جدید در سطح خارجی دندان شوند.
• توبول های میکروسکوپی: عاج دارای هزاران کانال میکروسکوپی به نام توبول های عاجی است که از محفظه پالپ به مینای دندان منتهی می شوند. آنها حاوی مایع و مواد آلی هستند. پس از درمان ریشه، این توبول ها به طور ثابت باقی می مانند و می توانند باکتری ها را از کانال ریشه آلوده به سطح خارجی مینای دندان که در آن اسیدها تولید می شوند، منتقل کنند.
• ترک ها و نقص ها: دندان های درمان شده با درمان ریشه به دلیل از دست دادن عصب و خونرسانی، شکننده تر و مستعد ترک می شوند. ترک ها محیط های محافظت شده ای را برای تجمع باکتری ها و اسیدها ایجاد می کنند و خطر پوسیدگی را افزایش می دهند.
• پوسیدگی باقی مانده: اگر همه مینای دندان و عاج نرم و عفونی شده قبل از انجام ترمیم نهایی به طور کامل برداشته نشود، هر گونه بافت پوسیده باقی مانده می تواند به پیشرفت خود ادامه دهد و ترمیم را تضعیف کند.
• ترمیم های باز: پرکردگی ها و ترمیم های دندانی که نشت می کنند امکان نفوذ را برای باکتری های دهان، مایعات و بقایای غذا فراهم می کنند. سپس باکتری ها می توانند روی سطح زیرین دندان را ساکن شوند و باعث بروز پوسیدگی مکرر شوند.
• کاهش جریان بزاق: برخی از داروهای درمان ریشه به طور موقت جریان بزاق را کاهش می دهند. این کار مزایای خنثی کننده، ضد باکتریایی و معدنی بزاق را کاهش می دهد و آسیب پذیری در برابر حفره های جدید را افزایش می دهد.

احتمال پوسیدگی مکرر بعد از درمان ریشه چقدر است؟

طبق تحقیقات دندانپزشکی، احتمال ایجاد پوسیدگی جدید روی دندان پس از درمان ریشه به طور گسترده ای متفاوت است:

• یک مطالعه نشان داد که میزان موفقیت 10 ساله دندان های درمان شده با درمان ریشه با پست و روکش بین 89 -93 درصد است. این نشان دهنده بروز 6 تا 10 درصدی عوارضی مانند پوسیدگی مکرر در طی یک دهه است.
• مطالعه دیگری گزارش داد که تقریباً 50 درصد از دندان های مولری که ریشه آنها پر شده است، طی 4 سال پس از درمان در آنها پوسیدگی جدیدی ایجاد شده است. این میزان برای دندان های مولری که به درمان مجدد نیاز داشتند در مقایسه با دندان هایی که به اولین درمان نیاز داشتند بیشتر بود.
• چندین بررسی تخمین می زنند که بسته به عواملی مانند بهداشت دهان، عادات غذایی، جریان بزاق و نوع ترمیم نهایی، احتمال پوسیدگی مکرر از 2% تا 48% در دوره های مختلف متغیر است.
• داده ها نشان می دهند که این خطر در سال اول پس از درمان ریشه، بویژه برای دندان های مولر و پرمولر، بالاتر است. پس از 5 سال، اگر مهر و موم ترمیم نهایی دست نخورده باقی بماند، نرخ پوسیدگی افزایش می یابد.

بنابراین در حالی که درمان های ریشه احتمال پوسیدگی جدید را کاملاً از بین نمی برند، اما با رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعات منظم دندانپزشکی برای تشخیص زود هنگام پوسیدگی، کنترل دقیق رژیم های غذایی با کربوهیدرات ها و قندهای تصفیه شده، و ترمیم های نهایی به خوبی مهر و موم شده، می توان این خطر را به حداقل رساند.

آیا زیر روکش های دندانی که روی دندان های درمان شده با درمان ریشه گذاشته می شوند، پوسیدگی دندان رخ می دهد؟

روکش های دندانی قسمت قابل مشاهده دندان تا خط لثه را کاملاً محصور می کنند. با این حال، پوسیدگی همچنان می تواند در ناحیه بدون پوشش ریشه که زیر حاشیه طوقه لثه قرار دارد رخ دهد.

برخی از راه هایی که ممکن است این اتفاق بیفتد عبارتند از:

• حاشیه های معیوب روکش: لبه های روکش با کانتور ضعیف یا باز امکان نفوذ باکتری ها، مایعات و بقایای غذا به زیر روکش را فراهم می کنند. این اتفاق اجازه می دهد تا پوسیدگی در سطوح محافظت نشده ریشه شروع شود.
• نصب نادرست روکش: روکش هایی که به درستی قرار نمی گیرند، دارای شکاف های میکروسکوپی بین لبه و دندان هستند. باکتری های دهان در این فضاها انباشته و باعث پوسیدگی می شوند.
• سمان آسیب دیده روکش دندان: سمانی که روکش را به دندان می چسباند اگر ضعیف شده باشد، امکان حرکت مایعات و ورود باکتری به زیر روکش را فراهم می کند که می تواند باعث پوسیدگی ریشه شود.
• توبول های عاجی در معرض محیط دهان: در جایی که ناحیه ریشه فاقد پوشش محافظ سمنتوم است، توبول های عاجی باز امکان حمله سریع باکتری ها از لبه روکش به سطح ریشه را فراهم می کنند تا پوسیدگی را تحریک کنند.
• از دست دادن چسبندگی پریودنتال: تحلیل شدید لثه ناشی از بیماری پریودنتال، قسمت بیشتری از ناحیه ریشه را در معرض باکتری های دهان قرار می دهد. این باعث افزایش حساسیت به پوسیدگی ریشه در زیر حاشیه لثه ها می شود.
• نقائص قبلی ریشه: پوسیدگی های ریشه، ترک ها یا نقص هایی که قبل از قرار دادن روکش به طور کامل درمان نشده اند، می توانند به دلیل ورود باکتری در زیر روکش بدتر شوند.
• خطوط ضعیف روکش: لبه های روکش دندان که به طور نامناسب قرار می گیرند یا روی لثه ها آویزان می شوند، مانع برداشتن صحیح پلاک می شوند و باعث بروز پوسیدگی در آن نواحی راکد می شوند.

بنابراین، در حالی که روکش ها از قسمت تاجی قابل مشاهده دندان های تحت درمان ریشه محافظت می کنند، حاشیه های آنها و سطوح ریشه اطراف آسیب پذیر باقی می مانند. رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک می تواند به شناسایی و درمان چنین پوسیدگی های مکرری در مراحل اولیه قبل از آسیب های گسترده زیر روکش کمک کنند.

پوسیدگی دندان درمان شده

برخی از علائم هشدار دهنده پوسیدگی دندان در زیر روکش های دندانی چیست؟

برخی از علائم هشدار دهنده که ممکن است نشان دهنده حفره یا پوسیدگی زیر روکش دندان باشند عبارتند از:

• حساسیت دندان، بخصوص به غذاها و نوشیدنی های سرد یا داغ. این نشان دهنده التهاب پالپ دندان با پیشرفت پوسیدگی است.
• درد یا ناراحتی هنگام گاز زدن یا هنگام رها کردن بایت. این به دلیل فشار روی نواحی پوسیده است که عصب دندان را تحریک می کند.
• بوی متعفن و گوگردی که از لثه اطراف دندان روکش دار بیرون می آید و نشانه عفونت است.
• بوی بد دائمی یا تغییر حس چشایی که با مسواک زدن برطرف نمی شود. این ممکن است از تجمع باکتری ها و خروج گازها از مناطق در حال پوسیدگی زیر روکش ناشی شود.
• التهاب لثه- لثه های متورم، قرمز یا خونریزی دهنده در نزدیکی دندان روکش دار. پیشرفت پوسیدگی باعث ایجاد یک پاسخ التهابی می شود.
• تغییر در رنگ لثه های اطراف روکش مانند قرمز یا سیاه شدن. تغییر رنگ می تواند نشان دهنده گسترش پوسیدگی باشد.
• مشکل در برداشتن بقایای مواد غذایی از زیر روکش. ذرات گیر افتاده، پوسیدگی در محل اتصال روکش- دندان را تسریع می کنند.
• بین لبه روکش و سطح دندان شکاف قابل مشاهده ای ایجاد می شود که نشان دهنده خراب شدن سمان است.
• روکش شلی که در هنگام گاز زدن کمی حرکت می کند، نشان دهنده از بین رفتن احتباس روکش از ساختار پوسیده دندان است.
• تغییر در تناسب روکش در محل بایت به مرور زمان، در نتیجه تغییر ابعاد بوسیله پوسیدگی.

مراجعه سریع به دندانپزشک برای ارزیابی چنین علائمی، امکان مداخله زود هنگام قبل از تشدید پوسیدگی در زیر روکش را فراهم می کند.

در صورت وجود پوسیدگی زیر روکش دندان، چگونه تشخیص داده و درمان می شود؟

• اگر زیر روکش موجود وجود پوسیدگی مشکوک باشد، دندانپزشک ابتدا دندان را از نظر بالینی از نظر هرگونه علائمی مانند تغییر رنگ یا شکاف در لبه روکش معاینه می کند. برای بررسی وجود التهاب در پالپ دندان، ممکن است تست های حساسیت و ضربه انجام شوند. استخوان نگهدارنده نیز از نظر هر گونه تخریب شدگی مورد ارزیابی قرار می گیرد.
• اگر آزمایشات بالینی برای پوسیدگی احتمالی مثبت باشند، تصاویر رادیوگرافی بایت وینگ با اشعه ایکس یا اسکن پرتو مخروطی برای تجسم میزان آسیب گرفته می شوند. تصاویر ممکن است ضایعات قطعی یا مناطق تیره را نشان دهند که نشان دهنده پوسیدگی پیشرفته هستند.

اگر پوسیدگی در زیر روکش تأیید شود، بسته به شدت آن، ممکن است چندین روش درمانی انجام شوند، از جمله:

• اگر پوسیدگی جزئی و سطحی باشد، فقط می توان روکش را برداشت، پوسیدگی را تراشید و پس از قرار دادن یک پایه یا آستر به روز شده، روکش را دوباره کار گذاشت.
• اگر پوسیدگی متوسط ​​باشد اما به پالپ نرسیده باشد، می توان روکش را برش داد و قبل از ساخت روکش جدید، ساختار دندان را با پرکننده چسبنده بازسازی کرد.
• برای آسیب های گسترده که پالپ را شامل می شوند، دندان ممکن است به درمان مجدد ریشه، و به دنبال آن ایجاد پست و کور و روکش جدید نیاز داشته باشد.
• اگر پوسیدگی دندان خیلی شدید باشد و ساختار باقی مانده دندان نتواند ترمیم را حمایت کند، ممکن است کشیدن دندان ضروری باشد. سپس گزینه های جایگزینی مانند ایمپلنت های دندانی را می توان در نظر گرفت.
• اگر بیمار بدون علامت باشد، رویکرد بدون درمان با نظارت دقیق هر 3 تا 6 ماه یک مرتبه ممکن است برای پوسیدگی جزئی مناسب باشد.

با تشخیص و مداخله به موقع، بسیاری از دندان های دارای پوسیدگی مکرر زیر روکش را می توان با موفقیت ترمیم کرد و به عملکرد کامل بازگرداند. حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم دندانپزشکی برای به حداقل رساندن چنین عوارضی پس از درمان، نقش کلیدی دارند.

تشخیص پوسیدگی زیر روکش دندان

سوالات پر تکرار درباره پوسیدگی زیر روکش دندان

چرا برخی از دندان های درمان شده با درمان ریشه هنوز پوسیده می شوند؟

برخی از دلایلی که دندان های درمان شده با درمان ریشه ممکن است همچنان پوسیدگی داشته باشند عبارتند از:

• باکتری های باقی مانده در نواحی میکروسکوپی دندان.
• قرار گرفتن توبول های عاجی در معرض دهان که امکان انتقال باکتری را فراهم می کند.
• ترک و نقص در دندان درمان شده
• بهداشت نامناسب دهان و دندان باعث ایجاد پلاک می شود.
• حذف ناکافی پوسیدگی قبل از ترمیم نهایی.
• کاهش جریان بزاق باعث کاهش دفاع طبیعی می شود.

ماندگاری روکش روی دندان درمان شده با درمان ریشه چقدر است؟

با مراقبت خوب از دهان، روکش روی دندان های درمان شده با درمان ریشه می تواند 10 تا 15 سال یا بیشتر دوام بیاورد. با این حال، حاشیه های روکش معیوب، تحلی رفتگی لثه، نیروهای قدرتمند بایت و پوسیدگی های مکرر می توانند زمان بقا را کوتاه کنند.

آیا تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس می توانند حفره ای که زیر روکش شروع می شود را تشخیص دهند؟

آری، اگر پوسیدگی به اندازه کافی پیشرفت کرده باشد که مینای دندان و عاج را از بین ببرد، تصاویر رادیوگرافی بایت وینگ و پری اپیکال با اشعه ایکس می توانند پوسیدگی را که به صورت یک نقطه رادیولوسنت کوچک زیر روکش نشان داده می شود، تشخیص دهند. با این حال، پوسیدگی اولیه ممکن است همیشه ظاهر نشود.

در صورت مشاهده پوسیدگی زیر روکش، آیا درمان ریشه کاملاً ضروری است؟

نه همیشه. برای پوسیدگی های جزئی درست در زیر لبه روکش، با برداشتن روکش و پر کردن عیب ممکن است بتوان از نیاز به درمان مجدد ریشه جلوگیری شود. با این حال، پوسیدگی گسترده ای که به پالپ می رسد، درمان ریشه را ضروری می کند. دندانپزشک این را بر اساس عمق و شدت پوسیدگی تعیین می کند.

درصد موفقیت درمان ریشه با روکش چقدر است؟

میزان موفقیت گزارش شده درمان اولیه درمان ریشه و به دنبال آن قرار دادن یک ترمیم پوشش کامل مانند روکش بسیار بالا است و بر اساس مطالعات مختلف در محدوده 86% تا 97% قرار دارد. موفقیت این فرایند به عوامل بسیاری مانند حمایت از استخوان، بهداشت دهان، جریان بزاق و انتخاب درمان ترمیمی بستگی دارد.