زمانی که به درمان ریشه فکر می‌کنید، احتمالا یک درمان دردناک برای دندان را در ذهن خود مجسم می‌کنید که بهبود آن زمان زیادی نیاز خواهد داشت. به طور طبیعی، درمان ریشه زمانی صورت می‌گیرد که مشکلی مانند التهاب یا عفونت وجود داشته باشد، که منجر به پوسیدگی یا ترک دندان شود، در نتیجه منطقه‌ی درگیر نیاز به درمان خواهد داشت. قرار گرفتن تحت درمان ریشه، به پیشگیری از بروز درد و احتمالا گسترش آبسه کمک خواهد کرد. برای بسیاری افراد، این فرایند بدون هیچ مشکل و مانعی پیش خواهد رفت، اما مشکلات پس از درمان ریشه خطراتی هستند که جراحی با خود به همراه دارد و مطلع بودن از آنها پیش از انجام جراحی به آماده شدن شما برای دوره‌ی بهبود پس از جراحی کمک خواهد کرد. خوشبختانه، این فرایند همیشه به اندازه‌‌ای که انتظار می‌رود دردناک نیست و خیلی زود پس از آن می‌توانید به فعالیت‌های روزمره‌ی خود بپردازید.

درست مانند هر فرایند پزشکی و دندانپزشکی دیگری، درمان ریشه نیز عوارضی در پی دارد که در زیر به بیان آنها خواهیم پرداخت.

عوارض درمان ریشه

درد، خونریزی، سوزش و عفونت

عوارض و مشکلات درمان ریشه

از آنجا که درمان ریشه عبارت است از پاکسازی و درمان منطقه‌ی اطراف ریشه‌ی دندان، احتمالا طی چند روز نخست پس از آن ممکن است در همان منطقه اندکی درد، تورم و ناراحتی احساس کنید. درد ممکن است دردی خفیف یا شدید باشد، اما آنقدر زیاد نخواهد بود که موجب تضعیف شما شود. با این حال، در صورت باقی ماندن اندکی باکتری پس از پاکسازی کانال، این باکتری می‌تواند منتشر شود و منجر به بروز درد شود. ممکن است همان منطقه اندکی بهبود یابد و مجددا درد آن افزایش یابد. در این صورت فورا با دندانپزشک خود تماس بگیرید تا درمان‌های لازم روی همان منطقه صورت گیرد. بهترین درمان استفاده از مسکن‌های است که نیاز به نسخه‌ی دندانپزشک ندارند و مصرف آنتی بیوتیک برای کاهش عفونت.

واکنش به بی‌حسی موضعی

استفاده از بی‌حسی موضعی می‌تواند باعث بالا رفتن ضربان قلب و لرزش دست‌ها شود.

درد و خشکی مفصل فک

عوارض و مشکلات درمان ریشه

باز نگه داشتن دهان طی درمان و نیز تزریق‌های دندانپزشکی ممکن است به طور موقت موجب خشکی و درد در مفصل فک شود و به مدت چند روز، باز و بسته کردن دهان برای شما دشوار باشد. بعلاوه ممکن است اطراف دهان و لب‌ها قرمز شوند و تا چند روز ترک داشته باشد.

بی‌حسی

طی هر فرایند دندانپزشکی که مستلزم استفاده از داورهای بی‌حسی باشد، این احتمال وجود دارد که بی‌حسی مدتی طول بکشد. این بی‌حسی می‌تواند طی یک دوره‌ی زمانی (معمولا 1 تا 4 ماه) ادامه داشته باشد. مشکلات مربوط به بی‌حسی بیشتر در فک پایین بوجود می‌آیند و می‌توانند باعث شوند لب یا زبان برای مدتی بی‌حس باقی بمانند. این اتفاق بیشتر در اثر آسیب به یکی از اعصاب طی تزریق ماده‌ی بی‌حسی رخ می‌دهد. این حالت گذرا است و بالاخره بی‌حسی برطرف خواهد شد. بعلاوه، عفونت شدید یا تورم نیز می‌توانند منجر به بی‌حسی شوند که وضعیتی پایدار نخواهد بود و چند روز پس از برطرف شدن عفونت و تورم از بین خواهد رفت. این شرایط نیز بیشتر در فک پایین بروز می‌یابد.

شکسته شدن ابزار

عوارض و مشکلات درمان ریشه

گاهی اوقات به دلیل خمیده یا کج بودن کانال ریشه یا مسدود بودن آن به دلیل رسوب کلسیم یا مواد قبلی که برای پر کردن دندان مورد استفاده قرار گرفته‌اند، یکی از ابزراهایی که برای پاکسازی کانال ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرند درون کانال ریشه شکسته می‌شود. بسته به مکان آن، ممکن است این امکان وجود داشته باشد که تکه‌ی باقی مانده را خارج نمود یا اینکه با استفاده از مواد پر کننده اطراف آن را پر کرد و کانال را سیل (مهر و موم) کرد. این ابزارها از جنس فلز ضد زنگ یا تیتانیوم- نیکل استریل و غیر سمی هستند، بنابراین هیچ آسیبی وارد نخواهند کرد. گزینه‌ی دیگر خارج کردن باقی‌مانده‌ی ابزار و انجام جراحی اپیکواکتومی است.

پر کردن بیش از حد

عوارض و مشکلات درمان ریشه

در نتیجه‌ی پر کردن کانال ریشه، شکل گیری ناقص دندان یا وجود آبسه در انتهای دندان (یا آپکس دندان)، ممکن است روزنه‌ای بین کانال ریشه و استخوان یا بافت پیرامون دندان به جا بماند. این روزنه ممکن است اجازه دهد ماده‌ای که برای پر کردن مورد استفاده قرار می‌گیرد به خارج از ریشه‌ی دندان و درون استخوان و بافت پیرامون دندان نفوذ پیدا کند. ممکن است نیاز باشد طی فرایند جراحی (اپیکواکتومی) مواد اضافی برداشته شوند و کانال ریشه سیل (مهر و موم) شود.

شکستن دندان

عوارض و مشکلات درمان ریشه

اکثر دندان‌هایی که تحت درمان ریشه قرار می‌گیرند، تحت تاثیر پوسیدگی اولیه یا حجم زیاد مواد پر کننده‌ی دندان ضعیف می‌شوند. این گونه دندان‌ها مستعد شکسته شدن هستند. باید خیلی زود، برای پر کردن مجدد دندان به متخصص درمان ریشه‌ی دندان مراجعه کنید. گاهی اوقات ممکن است دندان از قبل ترک داشته باشد، یا پیش از پر کردن نهایی کانال ریشه‌ی دندان شکسته شود. در این صورت ممکن است نیاز باشد دندان کشیده شود در غیر اینصورت علائم تداوم می‌یابند.

نیاز به درمان‌های بیشتر

عوارض و مشکلات درمان ریشه

در برخی موارد، ممکن است درمان ریشه تمام علائم و نشانه‌ها را برطرف نسازد. در صورتی که از بیماری لثه (یا بیماری پریودنتال) رنج می‌برید، احتمال از دست رفتن دندان، حتی با وجود موفقیت درمان ریشه، افزایش خواهد یافت. کانال‌های ریشه‌های کج، خمیده و مسدود ممکن است مانع تخلیه‌ی کامل پالپ ملتهب و عفونی شوند. به جا ماندن پالپ در کانال ریشه می‌تواند منجر به وخامت بیشتر علائم و نشانه‌ها شود. چنانچه نتوان بافت پالپ را تخلیه نمود ممکن است نیاز باشد فرایندهای بیشتری صورت گیرند. همانگونه که در بالا ذکر شد، فرایند جراحی تحت عنوان اپیکواکتومی نیاز خواهد بود که عبارت است از ایجاد منفذی کوچک در لثه و استخوان، تخلیه‌ی نوک ریشه و قرار دادن مواد پر کننده یا سیل کننده روی انتهای کانال ریشه.

سایر مشکلات در محدوده‌ی جراحی

در برخی موراد، ممکن است بیش از یک ریشه منجر به بروز مشکل شده باشند. در صورت به جا ماندن یک کانال، امکان دارد باکتری باقی بماند که ممکن است نیاز باشد درمان ریشه تکرار شود. انجام جراحی دوم در یک منطقه ممکن است اندکی پیچیده باشد زیرا متخصص درمان ریشه مجبور خواهد بود پرشدگی روی دندان یا هر گونه روکش یا ایمپلنتی که درون دندان کار گذاشته شده است را تخلیه کند تا به ریشه‌های دندان دسترسی پیدا کند.

عدم وجود مواد کافی

به مرور زمان، ممکن است سیل داخلی که طی درمان ریشه درون دندان قرار می‌گیرد ساییده شود، که اجازه می‌دهد باکتری مجددا به درون ریشه‌ی دندان نفوذ کند. این مشکلی است که ممکن است دندانپزشک از قبل هشدار داده باشد که امکان بروز آن وجود دارد. بنابراین، باید از منطقه مراقبت ویژه به عمل آید تا از بروز این مشکلات پیشگیری شود و روند آن با سرعت کمتری پیش رود.

چه کار باید کرد؟

در صورتی که نیاز است درمان ریشه انجام شود، مهم است که این جراحی در مکانی معتبر و نزد متخصص درمان ریشه‌ی‌ مجرب انجام شود. دستورالعمل‌های مربوط به مراقبت‌های بعد از جراحی را به دقت دنبال نمایید تا دندان به طور کامل بهبود یابد. در صورتی که هر گونه مشکل غیر متعارفی بروز پیدا کرد یا نگران موفقیت کامل درمان ریشه هستید، با پزشک خود تماس بگیرید. پیگیری مشکلات احتمالی می‌تواند پیش از وخامت بیشتر آنها، به درمان کمک کند.