حقایقی در رابطه با ارتودنسی مداخله گر

درمان ارتودنسی به طور سنتی به عنوان یک مسیر برای عبور از دوره نوجوانی تلقی می شده است. برخی مزایای این درمان کاملاً مشهود هستند (دندان های صاف و یکدست تر)، در حالی که دیگر مزایا کمتر مشهود هستند (بهبود بایت و موقعیت فک ها). به طور کلی، درمان ارتودنسی می تواند زمانی آغاز شود که همه دندان های دائمی بیرون آمده اند. با این حال برخی کودکان هستند که باید درمان ارتودنسی را در سنین پایین تر آغاز کنند.

دندان های دائمی به تدریج از سنین 6 تا 7 سالگی شروع به رویش می کنند، و در طول همین زمان است که مشکلات ارتودنتیک ظاهر می شوند. هم دندانپزشکان عمومی و هم دندانپزشکان کودکان در شناسایی و تشخیص زود هنگام و به موقع مشکلات ارتودنتیک و ارجاع به موقع بیمار به ارتودنتیست برای بررسی ها و مداخلات بیشتر نقش حیاتی ایفا می کنند.

ارتودنسی مداخله گر، که تحت عنوان ارتودنسی مرحله اول نیز شناخته می شود، ضرورتاً به هر موقعیتی اشاره داردکه در آن رشد و بزرگ شدن اجزاء صورت، یا رویش دندان ها آنقدر از محدوده طبیعی دور است که مقداری ارتودنسی مداخله گر نیاز است تا روند رشد و رویش عادی برای یک کودک در حال رشد بوجود بیاید.

ارتودنسی مداخله گر چه مزایایی دارد؟

همانطور که از نام آن بر می آید، این نوع درمان در مشکلات ارتودنتیک در دوران کودکی مداخله می کند زیرا آنها در حال خارج شدن از کنترل می باشند. اهداف ارتودنسی مداخله گر باید واضح و شفاف و مختصر باشند و هدف نهایی آن کاهش پیچیدگی، کاهش زمان درمان یا مرحله جامع درمان ارتودنسی، اصلاح و پیشگیری زود هنگام و دستیابی به یک بایت عملکردی و با ثبات می باشد. اغلب کودکان به مدت 6 تا 12 ماه یکی از انواع ابزارهای ارتودنسی را استفاده می کنند.  ارتودنتیست ها می خواهند تأکید کنند که ارتودنسی مداخله گر به عنوان یک پیشنهاد درمانی به تنهایی وجود دارد و انجام درمان مداخله گر لزوماً نیازی به ارتودنسی جامع ندارد.

اما این کار باعث ایجاد قوس های دندانی با شکل مناسب برای رویش دندان ها در آینده، کاهش یا از بین بردن نیاز به کشیدن دندان در افراد بزرگسال، آماده سازی فک ها برای رشد ایده آل تر در طول جهش رشد در دوران بلوغ در آینده، و کاهش یا حذف عدم تقارن مربوط به رویش یا بزرگ شدن اجزاء صورت می باشد. اما مهم است دقت کنید که برخی از کودکانی که تحت درمان های مداخله گر ارتودنسی قرار می گیرند، عموماً هنوز هم در آینده به بریس های ارتودنسی نیاز خواهند داشت. با این حال، مداخلات زود هنگام در سنین پایین ممکن است اصلاحات بعدی در طول مرحله دوم درمان ارتودنسی آنها را کوتاه تر و ساده تر کند.

عموماً، ارتودنسی مداخله گر بین سنین 7 تا 11 سال انجام می شود، زمانی که نخستین مجموعه از دندان های مولر دائمی داخل دهان هستند و دندان ها و فک و لثه ها بسیار انعطاف پذیر می باشند. این گروه از بیماران جوان، در حدود سنین 7 تا 8 ساله، می توانند بیشترین بهره را از درمان زود هنگام ارتودنسی یا همان ارتودنسی مداخله گر ببرند زیرا هنوز بیمار در حال رشد است و می توان تغییراتی در ساختار استخوانی وی ایجاد کرد. در طول این دوره زمانی، از طریق ارتودنسی مداخله گر راحت تر می توان برخی شرایط و مشکلات خاص را برطرف و درمان کرد.

احتمالاً فواید برجسته ارتودنسی مداخله گر به موقع، دلیل اصلی آن است که انجمن ارتودنتیست های آمریکا توصیه می کند همه کودکان باید تا سن 7 سالگی توسط یک متخصص ارتودنسی برای بررسی رشد، بزرگ شدن اجزاء صورت و دهان، و نیز رویش دندان ها غربال شوند.

درمان جامع ارتودنسی (درمان همه دندان های دائمی با بریس های کامل یا الاینرهای شفاف) عموماً در دختران بین سنین 11تا 14 سال، و در پسران بین سنین 12 تا 15 سال انجام می شود، زمانی که دندان های دائمی بیرون آمده اند و به احتمال زیاد پتانسیل رشد بلوغ وجود دارد. انجام یک ارزیابی ارتودنتیک اولیه تا سن 7 سالگی برای کمک به نظارت روی برخی از مشکلاتی که در زیر ذکر خواهند شد، کمک می کند این اطمینان حاصل شود که درمان جامع برای کودک شما چندان دشوار نخواهد بود.

اگر ما بتوانیم کشیدن دندان در افراد بزرگسال را کاهش دهیم یا از نیاز به آن پیشگیری کنیم، زمان درمان با ارتودنسی جامع کوتاه تر خواهد شد، تعادل و رشد صورت بهبود پیدا خواهد کرد، از بروز تروما مربوط به جلو آمدگی دندان ها پیشگیری خواهد شد، و به پیشگیری از دور شدن دندان ها از محل مناسب خود یا نهفتگی آنها کمک خواهد کرد، ارتودنسی مداخله گر می تواند برای کودک شما فوق العاده ارزشمند باشد.

از نظر روانشناختی، درمان زود هنگام ارتودنسی به طور قابل توجهی دیدگاه بیمار نسبت به خود و عزت نفس او را بهبود می بخشد. این افزایش عزت نفس برای کودکان بسیار مهم است، بخصوص اگر کودک در مدرسه به دلیل دندان هایش بارها و بارها مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشد.

آیا کودک شما نیاز به ارتودنسی مداخله گر دارد؟

در صورتی که دندانپزشک کودکان یا ارتودنتیست شما یک یا چند مشکل زیر را در رشد دندانی کودک شما تشخیص دهد، انجام درمان ارتودنسی مداخله گر می تواند بسیار مفید باشد:

• فشردگی و نامرتبی دندان ها
• اوربایت و آندربایت
• کراس بایت (کجی دندان های عقب دهان در نتیجه فشرده و تنگ بودن پلیت یا سقف دهان)
• ناهنجاری های فک (عدم تناسب فک های بالا و پایین)
• باریکی قوس های دندانی (ناشی از عادت های مکیدن انگشت یا مکیدن پستانک)
• از دست دادن زود هنگام دندان های شیری و لغزیدن دندان های دائمی در نتیجه آن
• سابقه خانوادگی نهفتگی دندان (یک یا چند دندان ها یک یا هر دو والدین داخل لثه پنهان باقی می مانند)
• جلو آمدگی دندان ها و قرار داشتن آنها در معرض خطر تروما یا ایجاد مشکلات اجتماعی (مصخره شدن)

ارتودنسی مداخله گر مسائل زیر را اصلاح می کند قبل از آنکه وخیم تر شوند یا به دلیل رشد کامل استخوان های فک، اصلاح آنها غیر ممکن شود.

ارتودنتیست ها برای ارتودنسی مداخله گر چکار می کنند؟

برخی فرایندها عبارتند از:

• حفظ فضا برای رشد دندان ها دائمی، در صورت از دست رفتن زود هنگام دندان های شیری
• ایجاد مجدد فضای لازم، در موقعیت هایی که دندان های شیری برای مدت زمان طولانی از دست رفته اند و دندان های دیگر به جای آن لغزیده اند.
• وسیع کردن قوس دندانی بالا برای اصلاح کراس بایت.
• وسیع کردن قوس های دندانی بالا و پایین برای ایجاد فضا (با اکسپندرها یا بریس های محدود)
• کاهش جلوآمدگی (برای اوربایت و به منظور کاهش خطر آسیب به دندان های جلو)
• هدایت رشد فک برای ایجاد یک چهره متقارن تر
• توقف عادات مضر و خطرناک دهانی مانند مکیدن انگشت یا پستانک
• کشیدن انتخابی و هدفمند دندان های شیری که بیش از حد داخل دهان باقی مانده اند که در مسیر رویش ایده آل دندان های دائمی قرار دارند که در حال رشد می باشند.
• کاهش طول دوره درمان.

ارتودنسی مداخله گر قادر به برطرف نمودن چه مشکلاتی است؟

مال اکلوژن کلاس 1

مال اکلوژن کلاس 1 شایع ترین مال اکلوژنی است که مشاهده می شود، و شیوع آن 1/48 درصد است. به طور کلی، جزئی ترین مشکلات اسکلتی وجود دارند و این شرایط به راحتی با درمان ارتودنسی به تنهایی قابل درمان است. چنین بیمارانی به ندرت نیاز به درمان مداخله گر دارند و معمولاً زمانی مراجعه می کنند که دندان های دائمی آنها بیرون آمده اند.

مال اکلوژن کلاس 2

دومین مال اکلوژن شایع، مال اکلوژن کلاس 2 گروه 1 می باشد که در آن دندان های پیشین فک بالا رو به داخل و اورجت نیز افزایش یافته است.

جلو آمدگی و برجستگی دندان های نیش فک بالا با بروز بیشتر تروماهای دندانی همراه بوده است. بعلاوه، اندازه کوچک مندیبل (فک پایین) کودک اغلب باعث می شود دندان های فک پایین با بافت نرم سقف دهان برخورد داشته باشد. این می تواند باعث بروز تحلیل لثه یا درد بافت سقف دهان (پلیت) شود. این شرایط اگر درمان نشده باقی بماند، بایت وخیم تر می شود و در نهایت ممکن است لازم باشد اصلاح جراحی انجام شود. طولانی شدن تروماهای لثه روی سقف دهان نیز ممکن است موجب بروز بیماری لثه بازگشت ناپذیر شود.

نشان داده شده است که درمان های زود هنگام با ابزارهای فانکشنال یا هدگیر بروز ترومای دندان های پیشین را 33 تا 41 درصد کاهش می دهند. درمان مداخله گر اغلب قادر است آسیب به بیماران در حال رشد را محدود کند، و وقتی منشاء تروما از بین می رود، امکان بهبود خود به خود بافت های پریودنتال فراهم می شود.

وقتی احتمال رشد وجود دارد، معمولاً در طول جهش رشد در دوران نوجوانی، به صورت ایده آل، تغییر در رشد باید محدود شود. به طور کلی، این درمان می تواند در حدود سنین 11 تا 12 سالگی در دختران، قبل از آغاز دوران قائدگی، و در سنین 12 تا 13 سالگی در پسران آغاز شود. با قرار دادن فک پایین در موقعیت فعال، می توان رشد آن را هدایت کرد. با ادامه روند رشد کودک، تغییرات طبیعی اسکلتی- عضلانی منجر به تغییر الگوی مفصل فکی گیجگاهی و رشد مندیبل در موقعیت بهتر خود شود.

مال اکلوژن کلاس 3

مال اکلوژن کلاس 3 با شیوع 4/22 درصد مقام سوم را در بین مال اکلوژن ها دارد. بیماران مبتلا به مال اکلوژن کلاس 3 اغلب نقص های عملکردی را تجربه می کنند، زیرا قادر به گاز زدن با دندان های جلوی خود نیستند. در مواردی که کمتر شدید هستند، دندان های جلوی آنها می توانند با یکدیگر برخورد داشته باشند که منجر به بروز اپن بایت خلفی می شود. این بیماران برای آنکه دندان های آنها عمل کنند به طور موقت فک پایین خود را در وضعیت رو به جلو قرار می دهند، که به مرور زمان ممکن است موجب تغییر الگوی مفاصل فکی گیجگاهی آنها در موقعیت جدید خود شود. اگر این مشکل درمان نشده باقی بماند ممکن است بیمار دچار مشکلات وخیم تر فک و بایت شود.

برخی کودکانی که فک بالای آنها کوچک است می توانند از مزایای استفاده از فیس ماسک برای جلو آوردن فک بالا در سنین پایین بهره مند شوند، زمانی که هنوز ساختارهای پیرامون فک بالا به طور کامل جوش نخورده اند. این درمان اغلب در سنین هشت تا 10سال در دختران و پسران انجام می شود.

اگر فک پایین بیمار خیلی بزرگ باشد، نمی توان به طور کامل در برابر نیروی رشد فک پایین مقاومت کرد؛ ممکن است رشد بیمار هنوز از درمان تجویز شده خود عبور کند و بعداً در طول جهش رشد ثانویه مجدداً دچار اورجت معکوس شود. با این حال شواهد موجهی وجود دارند که نشان می دهند درمان زود هنگام با با فیس ماسک و عقب آوردن فک می توانند از وخامت عدم هماهنگی اسکلتی بکاهند و نیاز به جراحی ارتوگناتیک در آینده را از بین ببرد.

کراس بایت قدامی

کراس بایت قدامی زمانی اتفاق می افتد که تعدادی از دندان های فک بالا پشت دندان های فک پایین گیر افتاده باشند، و دندان های فک پایین جلوتر از آنها قرار بگیرند. این شرایط اگر درمان نشده باقی بماند ممکن است منجر به فرسایش و شکستن دندان های قدامی و نیز تحلیل لثه ها و نیز جابجا شدن دندان های پیشین شود.

در دراز مدت، کراس بایت قدامی درمان نشده می تواند روی رشد فک بالا تأثیر بگذارد و موجب جابجایی فانکشنال و عدم تقارن فک پایین، رویش نامناسب دندان ها و نیز اختلالات مفصل فکی گیجگاهی شود.

درمان ارتودنتیک ثابت و ابزارهای متحرک فک بالا عموماً برای اصلاح کراس بایت استفاده می شوند، و اکثر کراس بایت ها در کودکان در حال رشد می توانند با یک دوره درمان شش ماهه اصلاح شوند.

اپن بایت قدامی

اپن بایت قدامی زمانی اتفاق می افتد که با بسته شدن بایت، علیرغم برخورد دندان های خلفی با یکدیگر، دندان های جلوی دهان با یکدیگر تماس ندارند. از آنجا که دندان های قدامی برای جویدن مؤثر عمل نمی کنند، بار زیادی از عمل جویدن روی دندان های خلفی وارد می شود و سریع تر دچار فرسایش می شوند. این شرایط کمتر شایع است، و تخمین زده شده است که شیوع آن چهار درصد است.

اپن بایت قدامی می تواند در نتیجه عاداتی مانند داشتن تانگ تراست و فشردن زبان از پشت به دندان های قدامی یا مکیدن زبان در موارد غیر تغذیه ای بروز پیدا کند. بعلاوه، می تواند در نتیجه رشد عمودی رو به پایین زیاد فک پایین بروز پیدا کند. در کودکان خردسال، طولانی شدن مدت زمان عادت مکیدن انگشت باعث بروز مال اکلوژن های وخیم تری می شود. تعهد و همکاری بیمار برای از بین بردن این عادات ضروری است؛ قبل از انجام مداخلات بالینی، کودک باید ابتدا تشویق شود تا عادت خود را ترک کند.

در صورتی که خیلی زود به عاداتی پرداخته شود که علت بروز اپن بایت قدامی است، این فاصله ممکن است به صورت خود به خود بسته شود. با این حال، اگر اپن بایت درمان نشده باقی بماند و تا نوجوانی و حتی بزرگسالی باقی بماند، اصلاح آن می تواند پیچیده، زمان بر، و پر هزینه تر باشد. در موارد وخیم تر، ممکن است جراحی ارتوگناتیک فک برای اصلاح این شرایط نیاز باشد.

شرایطی که بروز آن کمتر شایع است این است که ممکن است رشد ناگهانی و سریع اپن بایت قدامی با تحلیل کندیلی مفاصل فکی گیجگاهی ارتباط داشته باشد، مانند تحلیل کندیلی نوجوانی با علت ناشناخته، که عموماً بیشتر در دختران نوجوان مشاهده می شود.

مشکلات رویش و نهفتگی دندان ها

عدم رویش دندان های پیشین فک بالا معمولاً در دوره واسط دندانی مشاهده می شود و اغلب بین سنین هفت تا نه سالگی مورد توجه قرار می گیرد. این عارضه اغلب در پی از بین رفتن فضا، انسداد، یا تروما رخ می دهد. اجزاء قدامی فک بالا اغلب مستعد رشد دندان های اضافی یا بد شکل هستند، که تقریباً در 28 تا 60 درصد از موارد ممکن است مانع رویش دندان های دائمی شوند.

عدم وجود دندان های قدامی یا عدم رویش آنها می تواند غیر جذاب تلقی شود و حتی می تواند تأثیر منفی روی زیبایی صورت و دندان ها داشته باشد، که می تواند روی اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی در بیماران نوجوان تأثیر داشته باشد. بعلاوه، گیر کردن دائمی دندان ها زیر لثه گاهی اوقات ممکن است منجر به رشد یک کیست، یا حادثه در نتیجه فشار به ریشه دندان های مجاور شود.

تأخیر در رویش دندان های دائمی قدامی فک بالا می تواند در شرایط زیر مد نظر قرار بگیرد:

• رویش دندان های قدامی دائمی جایگزین شش ماه زودتر اتفاق بیفتد.
• عدم رویش دندان های قدامی فک بالا یک سال پس از رویش دندان های قدامی فک بالا.
• انحراف قابل توجه از روند رویش طبیعی دندان ها.

مدیریت عدم رویش دندان ها می تواند شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر باشد:

• برداشتن انسداد فیزیکی
• ایجاد فضا با درمان های ثابت ارتودنتیک
• مداخله با جراحی به منظور ایجاد مسیر برای دندان بیرون نیامده.

برای جلوگیری از به هم ریختن دندان ها در پی افتادن زود هنگام یک دندان نیز باید جای آن را با فضا نگهدار حفظ کرد که با استفاده از فضا نگهدارهای ثابت یا متحرک انجام می شود.

ارتودنسی مداخله گر می تواند از بروز و یا پیشرفت مشکلات جدی پیشگیری نماید، مانند مشکلاتی که در بالا ذکر شدند، و یا درمان در مراحل بعدی را کوتاه تر و ساده تر کند و کودک شما را از درمان های پیچیده بی نیاز کند و  اگر درست انجام شود از همه نظر برای بیمار مفید خواهد بود. در موارد پیچیده، درمان زود هنگام ارتودنتیک حیاتی است، زیرا باعث می شود درمان های بعدی که قرار است در آینده و در بزرگسالی انجام شوند راحت تر به اتمام برسند. از سن هفت تا هشت سالگی می توان کودک را نزد ارتودنتیست برد، زمانی که رویش دندان های دائمی آغاز شده است.

در صورتی که به نظر برسد کودک شما یکی از مشکلاتی که در بالا ذکر شد را دارد، یا اگر مطمئن نیستید و می خواهید از نظر یک متخصص در مورد نحوه رشد فک و صورت و رویش دندان های کودک خود بهره مند شوید، می توانید او را نزد ارتودنتیست ببرید! همین امروز تماس بگیرید و برای مراجعه و مشاوره وقت بگیرید.

در کنار اهمیتی که ارتودنسی مداخله گر دارد، نباید اهمیت بهداشت دهان و دندان در طول این دوره درمان را دست کم گرفت زیرا معمولاً حفظ بهداشت در دوران کودکی دشوارتر است و با انجام این درمان در طول این دوره نیز مشکلات بیشتری ممکن است بروز پیدا کنند. به همین دلیل باید بیش از پیش به بهداشت و نکات بهداشتی اهمیت داد تا از بروز مشکلات دیگر پیشگیری کرد.

اگر به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی در تهران میگردید با ما در تماس باشید…