رقیق کننده های خون و مراقبت های دندانی

بسیاری از بیماران دندانپزشکی داروهای “رقیق کننده خون” را برای شرایط پزشکی مختلف مصرف می کنند تا از تشکیل لخته های خونی بالقوه مضر (مانند سکته، حمله قلبی، ترومبوز ورید عمقی-DVT– یا آمبولی ریوی PE) جلوگیری کنند. با این حال، این داروها با مکانیسم لخته شدن طبیعی بدن برای متوقف کردن جریان خون در محل آسیب بافتی تداخل ایجاد می کنند، که باعث نگرانی دندانپزشکان برای اقداماتی می شود که باعث خونریزی می شوند.

دو فرآیند اصلی وجود دارند که بدن معمولاً بوسیله آنها یک لخته خون را تشکیل می دهد. اولین مورد شامل سلول های خونی کوچکی به نام پلاکت ها است که در محل زخم به هم می پیوندند و یک پلاگ تشکیل می دهند که جریان خون را در رگ کند می کند و یک ماتریکس را تشکیل می دهد. مرحله بعدی انعقاد است که پروتئین های خون با یکدیگر تعامل می کنند تا فضای بین پلاکت ها را پر کنند، لخته را تثبیت کنند و تا زمانی که خونریزی متوقف شود، آن را جامدتر می کنند.

داروهای ضد پلاکت [یعنی آسپرین، تیکلید (تیکلوپیدین) و پلاویکس (کلوپیدوگرل)] با جلوگیری از چسبیدن پلاکت ها به یکدیگر و به دیواره عروق خونی، فاز اول تشکیل لخته را هدف قرار می دهند. آسپرین این کار را با ایجاد تغییرات دائمی در پلاکت ها انجام می دهد که در طول عمر پلاکت (7 تا 10 روز) باقی می ماند که فقط می تواند معکوس شود زیرا بدن پلاکت های جدیدی تولید می کند که در معرض دارو قرار نگرفته اند.

داروهای ضد انعقاد [یعنی کومادین (وارفارین)] با مسدود کردن تولید یا عملکرد پروتئین هایی که لخته خون را تثبیت می کنند (ضد انعقاد) فاز دوم لخته شدن را مهار می کنند. برای وارفارین، چندین روز پس از شروع مصرف دارو طول می کشد تا اثر ضد انعقادی کامل حاصل شود و چند روز پس از قطع دارو طول می کشد تا اثر ضد انعقادی آن متوقف شود. علاوه بر این، بسیاری از غذاها و سایر داروها با افزایش یا کاهش فعالیت می توانند وارفارین را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین پزشک باید به طور مکرر (با آزمایش خون) روی فعالیت ضد انعقادی بسیار کم یا بیش از حد نظارت کند. ضد انعقادهای جدیدتری مانند پراداکسا (دابیگاتران)، زارلتو (ریواروکسابان) و الیکویس (اپیکسابان) وجود دارند که برای رسیدن به اثر ضد انعقادی کامل و همچنین توقف آن اثر در صورت قطع، مانند وارفارین به زمان زیادی نیاز ندارند. با این حال، فعالیت ضد انعقادی آنها را نمی توان به راحتی وارفارین کنترل کرد. لوونوکس Lovenox (enoxaparin) برای جلوگیری از PE و DVT استفاده می شود و از طریق خود – تزریقی مصرف می شود.

برخی از فرایندهای دندانپزشکی همراه با خونریزی:

·       پروفیلاکسی دندان (پاکسازی دندان)

·       جرم گیری و برنامه ریزی ریشه (پاکسازی عمقی دندان ها)

·       جراحی پریودنتال (لثه)

·       کشیدن دندان

·       کاشت ایمپلنت دندانی

·       بیوپسی ها

برخی از فرایندهای دندانپزشکی همراه با خونریزی

INR

INR مخفف “نسبت عادی شده بین المللی” است. این روش اولیه ای است که پزشکان برای اندازه گیری درجه ضد انعقاد برای مصرف کومادین (وارفارین) استفاده می کنند. برای اکثر شرایط پزشکی، محدوده مورد انتظار برای ضد انعقاد همانطور که توسط INR اندازه گیری می شود 2 تا 5/3 است. INR با رقم 2 تقریباً به این معنا است که در فردی که این دارو را مصرف می کند دو برابر بیشتر از یک فرد عادی طول می کشد تا خون او لخته شود.

آماده سازی برای فرایند دندانپزشکی

کنترل و توقف خونریزی در اکثر مواقع حتی در بیمارانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند دشوار نیست. با این حال، هم تأثیر این داروها بر لخته شدن خون و هم احتمال خونریزی ناشی از اقدامات دندانپزشکی در بیماران مختلف متفاوت است. بنابراین، برای هر فرایند و بیمار، خطر خونریزی ناشی از فرایند دندانپزشکی باید بر اساس خطر تشکیل لخته خون مضر ناشی از تغییر دوز یا قطع دارو سنجیده شود.

دندانپزشک شما از شما می خواهد که یک سابقه پزشکی کامل و دقیق ارائه دهید. عواملی که ممکن است از شما بخواهد ارائه دهید عبارتند از: همه شرایط پزشکی (مثلاً بیماری قلبی، ضربان قلب نامنظم، سکته مغزی، بیماری کبدی، بیماری کلیوی، سابقه لخته شدن خون )؛ تمام داروهای فعلی؛ نام پزشک معالج شما؛ هدف از مصرف داروهای ضد پلاکت و یا درمان ضد انعقاد؛ زمان پیش بینی شده برای مصرف این داروها؛ نتایج هر گونه نظارت بر اثرات این عوامل (نتایج آزمایش خون)؛ و هر گونه مشکلی که با داروهای خود داشته اید. دندانپزشک شما ممکن است قبل از درمان چند آزمایش انجام دهد و قبل از انجام فرایند دندانپزشکی با پزشک معالج خود مشورت کند. آنها ممکن است فرایند دندانپزشکی را به یکی از این 3 روش انجام دهند: 1) مصرف داروها را به طور معمول ادامه دهند. 2) دوز یا نوع داروها را تغییر دهند یا 3) دارو را قبل از فرایند قطع کنند. علاوه بر این، ممکن است اقدامات احتیاطی قبل، در طول و بعد از فرایند دندانپزشکی برای کاهش خطر خونریزی قابل توجه دهانی انجام شود. بدون نظر پزشک و دندانپزشک خود داروهای خود را قطع نکنید یا تغییر ندهید.

آماده سازی برای فرایند دندانپزشکی

پرسش و پاسخ در مورد داروهای رقیق کننده خون

آیا لازم است قبل از قرار ملاقات دندانپزشکی، زمان لخته شدن من بررسی شود؟

بسته به نوع دارویی که مصرف می کنید و نوع فرایند دندانپزشکی که قرار است انجام شود، ممکن است لازم باشد آزمایش های خونی خاصی که دندانپزشک یا پزشک شما کمی قبل از فرایند دندانپزشکی شما دستور می دهد، را انجام دهید. این به پزشک شما ایده می دهد که چگونه داروی شما بر توانایی لخته شدن خون شما بعد از فرایند تأثیر می گذارد.

چرا نباید قبل از مراقبت های دندانپزشکی رقیق کننده های خون خود را برای ایمن بودن قطع کنم؟

مواردی وجود دارند که نشان داده اند خطرات قطع این داروها می تواند بسیار خطرناک باشد و بسیاری از مطالعات ثابت کرده اند که خونریزی جدی ناشی از اکثر اقدامات دندانپزشکی، حتی در زمان مصرف این داروها، بسیار نادر است. علاوه بر این، خونریزی را می توان در مطب دندانپزشکی به روش های مختلفی کنترل کرد (فشار، بخیه، دارو، پانسمان حفره و غیره). بنابراین، حتی با فرایندهای جراحی، این داروهای مهم به ندرت متوقف می شوند، مگر در بیماران خاصی که خطر خونریزی بالایی دارند. در موارد نادری که توصیه می شود دارو را قطع کنند یا تغییر دهند، این تصمیم معمولاً با بحث بین دندانپزشک و پزشک شما گرفته می شود. آنها مشخص خواهند کرد که چه زمانی و برای چه مدت مصرف هر دارویی باید قطع شود و چه زمانی باید از سر گرفته شود. این دستورات باید به صراحت رعایت شوند.

برای به حداقل رساندن خونریزی بعد از فرایند دندانپزشکی چه اقداماتی می توان انجام داد؟

بیشتر فرایندهای تهاجمی دندانپزشکی منجر به خونریزی می شوند که در صورت انجام فرایندهای ساده به خوبی قابل کنترل شدن هستند. به عنوان مثال، پس از درمان جراحی، اعمال فشار محکم بر محل های خونریزی به مدت 30 دقیقه با گاز استریل مرطوب یا چای کیسه ای مرطوب، معمولاً خونریزی را متوقف می کند. بیماران باید حداقل در 24 ساعت اول از تف کردن، آبکشی، استفاده از نی، نوشیدن نوشیدنی های گرم و کشیدن سیگار خودداری کنند. همچنین بیماران باید در دو تا سه روز اول از خوردن غذاهای سفت یا تند (مانند چوب شور، چیپس، آجیل) خودداری کنند. دندانپزشک شما همچنین ممکن است داروهای خاصی را تجویز کند که می تواند به کاهش خونریزی کمک کند. دستورالعمل هایی که دندانپزشک به شما داده است را دنبال کنید.

در چه مرحله ای برای خونریزی دهان کمک بگیرم و با چه کسی تماس بگیرم؟

اگر در هر زمان نگرانی در مورد خونریزی بعد از جراحی داشتید، باید با دندانپزشک خود تماس بگیرید. اگر تمام اقدامات احتیاطی محلی که در بالا توضیح داده شدند انجام شوند ولی باز هم از دست دادن خون قابل توجهی وجود داشته باشد، یعنی خونریزی بدون وقفه برای بیشتر از چندین ساعت، یا تشکیل یک لخته خون بسیار بزرگ («لخته شدن کبد»)، پس واضح است که باید به دنبال کمک باشید. دندانپزشک شما باید پس از ساعت کاری ابزاری برای تماس در اختیار شما قرار دهد (به عنوان مثال: شماره تلفن مطب یا شماره تلفن همراه، پیجر تماس) و در صورت عدم موفقیت، باید به اورژانس محلی خود مراجعه کنید.

اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنم چه اقدامات احتیاطی دیگری باید انجام دهم؟

اگر در حین مصرف رقیق کننده خون، داروی جدیدی (تجویزی و بدون نسخه) برای شما تجویز شد، مطمئن شوید که پزشک تجویز کننده متوجه شده است که شما از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنید. داروخانه شما همچنین تداخلات دارویی را بررسی خواهد کرد، و اگر شک دارید، با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که اختلال وجود نخواهد داشت. همچنین توجه داشته باشید که داروهای بدون نسخه مانند ادویل، موترین، و آلیو می توانند اثرات ضد پلاکتی را افزایش دهند. علاوه بر این، داروهای “گیاهی” یا “غیر سنتی” می توانند با داروهای ضد انعقاد شما تداخل داشته باشند یا اثر آنها را افزایش دهند.