تبخال: مهمان ناخوانده

تبخال ها- که به آنها تاول های تب نیز گفته می شود- یک عفونت ویروسی شایع هستند. آنها تاول های ریز و پر از مایع روی لب ها و اطراف آنها هستند. این تاول ها اغلب به صورت یک دسته در کنار هم قرار می گیرند. پس از پاره شدن روی تاول ها، دلمه ای شکل می گیرد که می تواند چندین روز ادامه داشته باشد. تبخال ها معمولاً طی دو تا سه هفته بهبود پیدا می کنند بدون آنکه جای زخمی از آنها به جا بماند.

تبخال از طریق تماس نزدیک، مانند بوسیدن، از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. آنها معمولاً توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 HSV-1 و ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV 2)) که کمتر رایج است) ایجاد می شوند. هر دوی این ویروس ها می توانند روی دهان یا اندام تناسلی شما تأثیر بگذارند و از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند. تبخال حتی اگر زخم آن را مشاهده نکنید هم مسری است.

هیچ درمان قطعی برای تبخال وجود ندارد، اما درمان می تواند به مدیریت بروز مکرر آن کمک کند. قرص ها یا کرم های تجویزی ضد ویروس می توانند به بهبود سریع تر زخم ها کمک کنند. و ممکن است دفعات، طول و شدت بروز آن در آینده را کاهش دهند.

علائم تبخال

تبخال معمولاً چندین مرحله را سپری می کند:

• گزگز کردن و خارش. بسیاری از افراد قبل از ظاهر شدن یک نقطه کوچک، سفت و دردناک و ترکیدن تاول ها، حدود یک روز یا بیشتر در اطراف لب ها احساس خارش، سوزش یا گزگز دارند.
• تاول ها. تاول های کوچک پر از مایع معمولاً در امتداد لبه های لب ها می ترکند. گاهی اوقات آنها در اطراف بینی یا گونه ها یا داخل دهان ظاهر می شوند.
• ترشح و پوسته شدن. تاول های کوچک ممکن است با هم ترکیب شوند و سپس بترکند و زخم های باز کم عمقی به جا بگذارند که ترشح می کنند و پوسته پوسته می شوند.

بسته به اینکه این اولین مرتبه باشد که تبخال بروز می یابد یا عود آن باشد، علائم و نشانه ها متفاوت هستند. اولین باری که تبخال می زنید، علائم ممکن است تا 20 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس برای نخستین بار آغاز نشوند. زخم ها می توانند چندین روز ادامه داشته باشند و ممکن است دو تا سه هفته طول بکشد تا تاول ها به طور کامل بهبود پیدا کنند. بروز مجدد آن معمولاً هر بار در همان نقطه است و نسبت به اولین مرتبه شدت کمتری دارد.

در اولین مرتبه ای که تبخال می زنید، همچنین ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:

• تب
• لثه های دردناک
• گلو درد
• سردرد
• دردهای عضلانی
• تورم غدد لنفاوی

کودکان زیر 5 سال ممکن است داخل دهان خود تبخال داشته باشند و این ضایعات معمولاً با آفت دهان اشتباه گرفته می شوند. آفت ها فقط غشاء مخاطی را درگیر می کنند و با ویروس هرپس سیمپلکس بوجود نمی آیند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تبخال ها معمولاً بدون درمان برطرف می شوند. در صورت موارد زیر به پزشک خود مراجعه کنید:

• سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
• تبخال ظرف مدت دو هفته بهبود نمی یابد.
• علائم شدید هستند.
• تبخال های شما بارها عود می کنند.
• چشمان شما حساسیت یا سوزش دارند

علل بروز تبخال

تبخال ها با گونه های خاصی از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می شوند. HSV-1 معمولاً باعث بروز تبخال می شود. HSV-2 معمولاً عامل بروز تبخال تناسلی است. اما هر یک از این دو نوع می تواند از طریق تماس نزدیک مانند بوسیدن یا رابطه جنسی دهانی به صورت یا اندام تناسلی منتقل شود. ظروف غذاخوری، تیغ و حوله های مشترک نیز ممکن است HSV-1 را منتشر کنند.

تبخال ها زمانی بیشتر مسری هستند که تاول ها ترشح داشته باشند زیرا ویروس به راحتی از طریق تماس با ترشحات آلوده بدن پخش می شود. اما حتی اگر تاول نداشته باشید نیز می توانید ویروس را پخش کنید. بسیاری از افرادی که به ویروسی آلوده می شوند که باعث تبخال می شود، هرگز علائم و نشانه ها را بروز نمی دهند.

هنگامی که یک دوره عفونت تبخال را داشته باشید، ویروس در سلول های عصبی موجود در پوست نهفته می ماند و ممکن است به صورت تبخال دیگری در همان مکان ظاهر شود. بروز مجدد تبخال ممکن است با این محرک ها اتفاق بیفتد:

• عفونت ویروسی یا تب
• تغییرات هورمونی، مانند تغییرات مربوط به قاعدگی
• استرس
• خستگی
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید و باد
• تغییر در سیستم ایمنی بدن
• آسیب به پوست

عوامل خطرزا

تقریباً همه افراد در معرض خطر تبخال قرار دارند. اکثر افراد بزرگسال حامل ویروسی هستند که باعث بروز تبخال می شود، حتی اگر هرگز علائمی نداشته باشند.

اگر به دلیل بیماری ها یا درمان هایی مانند زیر که انجام می دهید سیستم ایمنی ضعیفی دارید، شما در معرض خطر مشکلات ناشی از ویروس قرار دارید:

• HIV/AIDS
• درماتیت آتوپیک (اگزما)
• شیمی درمانی سرطان
• داروهای ضد پس زدن پیوند اعضا

عوارض ناشی از تبخال

در برخی افراد، ویروسی که باعث بروز تبخال می شود می تواند در دیگر قسمت های بدن نیز مشکلاتی ایجاد کند، از جمله:

• نوک انگشتان. هر دو ویروس HSV-1 و HSV-2 می توانند به انگشتان منتقل شوند. این نوع عفونت اغلب تحت عنوان هرپس سفید شناخته می شود. کودکانی که شست خود را می مکند ممکن است عفونت را از دهان خود به شست خود منتقل کنند.
• چشم ها. این ویروس گاهی اوقات می تواند باعث بروز عفونت چشم شود. عفونت های مکرر می توانند باعث بروز زخم و آسیب شوند، که ممکن است منجر به مشکلات بینایی یا از دست دادن بینایی شود.
• مناطق گسترده ای از پوست. افرادی که به بیماری پوستی به نام درماتیت آتوپیک (اگزما) مبتلا هستند، بیشتر در معرض خطر انتشار تبخال به سراسر بدن خود هستند. این می تواند به یک مورد اورژانسی پزشکی تبدیل شود.

جلوگیری از بروز تبخال

اگر بیشتر از 9 مرتبه در سال تبخال می زنید یا در معرض خطر عوارض جدی قرار دارید، پزشک شما ممکن است یک داروی ضد ویروس برای شما تجویز کند که به طور منظم مصرف کنید. اگر به نظر می رسد که نور خورشید باعث بروز مجدد تبخال شما می شود، روی نقطه ای که بیشتر تمایل به تبخال زدن دارد ضد آفتاب بزنید. یا اگر قرار است فعالیتی را انجام دهید که به نظر می رسد باعث عود بیماری شما شود، مانند قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید، با پزشک خود در مورد استفاده از یک داروی ضد ویروس خوراکی به عنوان پیشگیری صحبت کنید.

برای کمک به جلوگیری از انتشار تبخال به افراد دیگر یا سایر قسمت های بدن خود، می توانید برخی از اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:

• در صورت وجود تاول، از بوسیدن و تماس پوستی با افراد اجتناب کنید. زمانی که تاول ها مایع ترشح می کنند، ویروس به راحتی منتشر می شود.
• از اشتراک گذاری وسایل شخصی خود اجتناب کنید. ظروف، حوله ها، بالم لب و سایر وسایل شخصی می توانند در صورت وجود تاول، ویروس را پخش کنند.
• دست های خود را تمیز نگه دارید. هنگامی که تبخال دارید، قبل از دست زدن به خود و افراد دیگر، بخصوص نوزادان، دست های خود را با دقت بشویید.

تشخیص تبخال

پزشک شما معمولاً می تواند تبخال ها را تنها با نگاه کردن به آنها تشخیص دهد. پزشک برای تأیید تشخیص ممکن است از تاول نمونه ای برای آزمایش در آزمایشگاه بگیرد.

درمان های تبخال

تبخال معمولاً بدون درمان ظرف مدت دو تا چهار هفته از بین می رود. چندین نوع داروی ضد ویروس تجویزی وجود دارند که ممکن است روند بهبود را تسریع بخشند. از جمله:

• آسیکلوویر (زویراکس)
• والاسیکلوویر (والترکس)
• فامسیکلوویر
• پنسیکلوویر (دناویر)

برخی از این محصولات به صورت قرص برای بلع بسته بندی می شوند. برخی دیگر کرم هایی هستند که باید چندین بار در روز روی زخم ها مالیده شوند. به طور کلی، قرص ها بهتر از کرم ها عمل می کنند. برای عفونت های بسیار شدید، برخی از داروهای ضد ویروس را می توان به صورت تزریق تجویز کرد.

سبک زندگی و درمان های خانگی

پماد ضد تبخال دوکوسانول (آبروا) ممکن است زمان بهبودی تبخال را کوتاه کند. با مشاهده اولین نشانه های علائم، آن را طبق دستورالعمل روی بسته بندی، روی پوستی که تحت تأثیر قرار گرفته است بمالید. از یک سواب پنبه ای برای قرار دادن دارو روی تبخال استفاده کنید. این به جلوگیری از گسترش زخم ها به سایر قسمت های بدن کمک می کند.

برای کاهش ناراحتی تبخال:

• سایر داروهای سرماخوردگی را امتحان کنید. برخی از داروهای بدون نسخه حاوی یک عامل خشک کننده مانند الکل هستند که ممکن است بهبود را تسریع بخشد.
• از بالم لب و کرم استفاده کنید. با استفاده کرم زینک اکسید یا بالم لب با ضد آفتاب، از لب های خود در برابر نور خورشید محافظت کنید. اگر لب های شما خشک شدند، از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
• کمپرس بگذارید. یک پارچه سرد و مرطوب ممکن است قرمزی را کاهش دهد، پوسته پوسته را از بین ببرد و بهبودی را ارتقاء بخشد. یا از کمپرس گرم روی تاول ها استفاده کنید تا درد را کاهش دهید.
• استراحت کنید و مسکن ها را امتحان کنید. اگر تب دارید یا تبخال شما دردناک است، مسکن بدون نسخه مصرف کنید. کرم های حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین ممکن است مقداری درد را تسکین دهند.

درمان های جایگزین

گرچه نتایج مطالعه متفاوت بوده است، درمان های طب جایگزین برای تبخال عبارتند از:

• لیزین. لیزین که نوعی اسید آمینه است، به عنوان یک مکمل خوراکی و به شکل کرم در دسترس است.
• ریواس و مریم گلی. یک ضماد ترکیبی از ریواس و مریم گلی ممکن است به اندازه کرم آسیکلوویر (زویراکس) موثر باشد.
• کاهش استرس. اگر تبخال شما در اثر استرس بوجود می آید، ممکن است بخواهید تکنیک های آرامش بخشی مانند عصاره بادرنجبویه، تمرینات تنفس عمیق و مدیتیشن را امتحان کنید.
• بره موم. که به عنوان موم مصنوعی نیز شناخته می شود، به شکل پماد 3٪ در دسترس است. وقتی زود هنگام و به دفعات استفاده شود، ممکن است مدت زمان عود را کوتاه کند.

آماده سازی برای مراجعه به پزشک

تبخال ها عموماً بدون درمان ظرف مدت دو تا چهار هفته از بین می روند. اگر تبخال شما شرایط زیر را دارد، از پزشک خانوادگی خود وقت بگیرید:

• ماندگار یا شدید است
• اغلب عود می کند
• با ناراحتی چشم همراه است.

آنچه شما می توانید انجام دهید

قبل از مراجعه به پزشک، ممکن است لازم باشد پاسخ سوالات زیر را فهرست کنید:

• آیا قبلاً این علائم را داشته اید؟
• آیا سابقه مشکلات پوستی دارید؟
• چه داروها و مکمل هایی را به طور منظم مصرف می کنید؟

در زیر چند سوال اساسی وجود دارند که باید از پزشک خود در مورد تبخال بپرسید:

• آیا من تبخال دارم؟
• در صورت وجود چه روش درمانی را توصیه می کنید؟
• چه مراحل مراقبتی را می توانم دنبال کنم تا علائم خود را کاهش دهم؟
• آیا بیماری من مسری است؟ برای چه مدت؟
• چگونه خطر سرایت این بیماری به دیگران را کاهش دهم؟
• انتظار می رود علائم من چقدر زود بهبود یابند؟
• آیا من در معرض خطر عوارض ناشی از این بیماری هستم؟
• آیا می توانم کاری برای جلوگیری از عود انجام دهم؟

از پزشک خود چه انتظاری باید داشت؟

پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است در صرف زمان صرفه جویی کند تا به مرور نکاتی بپردازید که می خواهید در مورد آنها با پزشک خود عمیق صحبت کنید. پزشک شما ممکن است بپرسد:

• آیا می توانید قبل از اینکه زخم قابل مشاهده باشد، احساس کنید یک تبخال در حال بوجود آمدن است؟
• آیا علائم شما شامل سوزش چشم است؟
• آیا متوجه شده اید که آیا به نظر می رسد چیز خاصی باعث ایجاد علائم شما می شود؟
• آیا در گذشته برای تبخال تحت درمان بوده اید؟ در این صورت، چه درمانی مؤثرتر بوده است؟
• آیا اخیراً استرس قابل توجه یا تغییرات اساسی را در زندگی تجربه کرده اید؟
• آیا باردار هستید؟
• آیا کار یا زندگی خانگی شما را با نوزادان یا افرادی که به بیماری های شدید مبتلا هستند، در تماس قرار می دهد؟