اکسپندر یا وسیع کننده کام و کاربرد آن در ارتودنسی

وسیع کننده های کام ابزارهای دهانی هستند که برای درمان بیماری های شایع دندانی متعدد استفاده می شوند. آنها اکسپندر کام یا اکسپندر ارتودنسی نیز نامیده می شوند.

این ابزارها عموماً در کودکان پیش از دوره نوجوانی استفاده می شوند، اما می توانند در نوجوانان و افراد بزرگسال نیز استفاده شوند. اگر کودک شما کراس بایت دارد یا فک بالای او باریک است، ممکن است دندانپزشک استفاده از وسیع کننده کام را برای اصلاح آن توصیه کند.

وسیع کننده های کام به مدت چندین دهه است که مورد استفاده قرار گرفته اند. چند نوع اکسپندر وجود دارد.

در این مقاله، انواع مختلف وسیع کننده کام و نحوه عملکرد آنها را توضیح خواهیم داد. ما همچنین توضیح خواهیم داد که آنها چه زمانی و چرا مؤثرتر هستند.

وسیع کننده کام چیست؟

از وسیع کننده های کام برای وسیع کردن آهسته سقف دهان (کام یا پلیت) به منظور وسیع شدن قوس دندانی بالا استفاده می شود.

از وسیع کننده کام می توان برای وسیع کردن فک استفاده کرد.

یک فک باریک ممکن است فضای کافی برای قرار گیری صحیح دندان ها در یک راستا کنار یکدیگر نداشته باشد، که می تواند باعث فشردگی، همپوشانی افقی، و کج شدن دندان ها شود. از آنجا که باریک بودن فک باعث کاهش فضای لثه می شود، می تواند منجر به نهفتگی دندان نیز شود.

وسیع کننده های کام، فک بالا را وسیع می کنند و فضای کافی را برای قرار گیری دندان های دائمی کودک ایجاد می کنند تا از درون لثه بیرون بیایند و در موقعیت صحیح خود جای بگیرند.

وسیع کننده های کام را می توان برای اصلاح کراس بایت استفاده کرد

برای اصلاح کراس بایت نیز از وسیع کننده های کام استفاده می شود. کراس بایت نوعی مال اکلوژن دندانی است که باعث می شود دندان های فک بالا داخل دندان های فک پایین قرار بگیرند. در صورت عدم درمان، کراس بایت می تواند منجر به بروز عوارض زیر شود:

• درد
• پوسیدگی دندان
• آپنه خواب

نحوه ساخت آنها

وسیع کننده های کام دارای دو نیمه هستند که در دو طرف فک بالا به دندان های مولر عقب دهان متصل می شوند. این نیمه ها عموماً توسط یک پیچ به یکدیگر متصل می شوند که در وسط سقف دهان قرار می گیرد.

کلیدی برای چرخاندن پیچ به شما داده می شود، تا آن را در طبق یک برنامه زمان بندی مشخص بچرخانید. این باعث می شود که به هر دو نیمه استخوان فک فشار وارد شود، و باعث وسیع شدن و دور شدن آنها از یکدیگر شود.

وسیع کننده های کام به صورت سفارشی ساخته می شوند. متخصص ارتودنسی از فک و دندان های بالا قالب می گیرد. این قالب برای لابراتوار ارسال می شود، جایی که بر اساس قالب یک وسیع کننده ساخته می شود که کاملاً متناسب با دهان است.

انواع وسیع کننده کام یا اکسپندر

انواع مختلف وسیع کننده های کام وجود دارند. برخی از آنها متحرک هستند، و برخی دیگر به گونه ای طراحی شده اند که به مدت چندین ماه داخل دهان ثابت باقی بمانند. شما و ارتودنتیست خود بر اساس نوع اصلاح مورد نیاز می توانید تصمیم بگیرید که کدام نوع برای شما بهترین است.

اکسپندر متحرک

اگر تنها مقدار اندکی وسیع کردن فک نیاز باشد، ارتودنتیست شما ممکن است یک وسیع کننده کام متحرک را به شما پیشنهاد دهد. برند های مختلف این نوع اکسپندر وجود دارند.

اکسپندرهای متحرک برای استفاده 24 ساعته، به جز هنگام غذا خوردن، ورزش کردن و مسواک زدن طراحی شده اند. به جای پیچاندن پیچ به صورت روزانه یا دو بار در روز، آنها ممکن است تنها دو یا سه مرتبه چرخاندن پیچ در هفته نیاز به داشته باشند.

وسیع کننده های سریع کام هایرکس Hyrax rapid palatal expander

این وسیع کننده های ثابت کام دارای بندهایی هستند که به گونه ای طراحی شده اند که به خوبی اطراف دندان های مولر عقب دهان قرار بگیرند. این بندها در جای خود روی دندان ها چسبانده می شوند، و وسیع کننده را در جای خود محکم نگه می دارند.

هایرکس دارای یک پیچ است که در وسط آن، زیر سقف دهان قرار گرفته است. کلیدی برای چرخاندن این پیچ، به همراه دستورالعمل نحوه انجام آن به شما داده خواهد شد.

ابزار کواد هلیکس Quad helix

کواد هلیکس نیز نوعی وسیع کننده ثابت است که روی دندان های مولر عقب دهان چسبانده می شود. این وسیع کننده در حالت فشرده داخل دهان قرار می گیرد. به مرور زمان، به آرامی خود به خود باز می شو،د و تنظیمات دستی نیاز ندارد که شما مجبور باشید در منزل انجام دهید.

وسیع کننده هاس Haas expander

این وسیع کننده ثابت نیز به دندان های مولر عقب دهان متصل می شود. یک پیچ در وسط یک صفحه آکریلیک قرار دارد که با تنظیم شدن وسیع می شود. این امر به سقف دهان و دندان ها فشار وارد می کند.

نحوه تنظیم وسیع کننده کام

اگر اکسپندری دارید که تنظیم دستی نیاز دارد، ارتودنتسیت شما اطمینان حاصل خواهد کرد که نحوه چرخاندن پیچ را طبق دستورالعمل ویدیویی یا کتبی انجام خواهید داد. علاوه بر این، به شما یک تقویم یا نمودار خواهد داد، تا بتوانید تعداد دفعات تنظیم وسیع کننده خود را یادداشت کنید.

وسیع کننده کام دارای یک ردیف سوراخ ریز خواهد بود که با هر بار چرخاندن پیچ می توانید یکی از آن ها را ببینید. ابزاری به نام کلید به شما داده می شود که شبیه یک گیره کاغذ باز شده است که به یک دسته وصل شده است.

برای تنظیم وسیع کننده کام، کلید را درون یکی از سوراخ های کوچک پیچ که قابل مشاهده است قرار داده و به سمت عقب دهان بچرخانید. این چرخش باعث می شود که یک سوراخ جدید ظاهر شود. اگر چرخش کامل نشود، سوراخ جدید قابل مشاهده نخواهد بود.

نکات مربوط به چرخاندن پیچ

چرخاندن پیچ در ابتدا ممکن است شما را عصبی کند، اما این روند به گونه ای طراحی شده است که آسان باشد. با این حال، این کار عاری از خطا نیست. افراد وقتی به انجام این فرآیند عادت می کنند، اشتباه رایجی که گاهی مرتکب می شوند این است که قبل از برداشتن کلید آن را به سمت جلوی دهان می چرخانند. با بیرون آوردن کلید از سوراخ به محض توقف حرکت به سمت عقب، می توانید از انجام این اشتباه بپرهیزید.

آیا وسیع کننده های کام درد دارند؟

هنگام استفاده از وسیع کننده های کام آسیبی به شما وارد نمی شود. تنظیم آنها نیز نباید باعث بروز درد شود. هنگامی که اکسپندر خود را تنظیم می کنید، ممکن است کمی فشار در امتداد سقف دهان یا احساس سوزن سوزن شدن در دندان های خود احساس کنید. این احساس ممکن است به سمت بالا به سمت بینی یا چشم های شما گسترش یابد. معمولاً حدود 5 دقیقه طول می کشد تا این احساس کاملاً از بین برود.

آیا وسیع کننده های کام جویدن غذا و بلع را دشوار می کنند؟

درست مانند بریس ها، وسیع کننده های کام نیاز به عادت کردن دارند. به مدت چند روز، ممکن است بیش از حد از احساسات ناشی از صحبت کردن، جویدن و بلعیدن آگاه باشید. همچنین ممکن است احساس کنید که زبان شما روی وسیع کننده قرار گرفته است. داشتن احساس خام یا پر بودن سقف دهان به مدت یک یا دو روز نیز شایع است.

عادت کردن به وسیع کننده کام حدود یک هفته طول می کشد. در طول این مدت، خوردن غذاهای نرم و غذاهایی که بلع آنها آسان است و به حداقل جویدن نیاز دارند، کمک کننده است.

اسموتی ها، تخم مرغ های آب پز، توفو و ماست همگی انتخاب های خوبی هستند. از جویدن آدامس، آب نبات های سفت و غذاهای چسبناک یا جویدنی مانند استیک، تافی یا سیب اجتناب کنید.

آیا استفاده از وسیع کننده کام عوارض جانبی دارد؟

استفاده از وسیع کننده کام اغلب باعث ایجاد فضایی بین دو دندان جلوی فک بالا می شود. این یک امر عادی و یک عارضه جانبی مورد انتظار وسیع شدن فک است. این شکاف اغلب به مرور زمان خود به خود بسته می شود. در برخی موارد، استفاده از بریس ممکن است توصیه شود.

عوارض جانبی موقت استفاده از وسیع کننده کام ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نوک زبانی حرف زدن
• ترشح بیش از حد آب دهان
• سر درد

معمولاً چه مدت باید از اکسپندر کام استفاده کرد؟

استخوان های فک تا پس از بلوغ به طور کامل شکل نمی گیرند. قبل از به انسجام رسیدن استخوان فک و پایان رشد آن، وسیع کننده های کام سریع تر عمل می کنند. به همین دلیل است که وسیع کننده های کام در کودکان نسبت به نوجوانان یا بزرگسالان، برای مدت زمان کوتاه تری نیاز هستند.

در کودکان، وسیع کننده های کام ممکن است در عرض 2 تا 3 ماه فک را به اندازه دلخواه باز کنند. این ابزار به مدت 4 تا 6 ماه دیگر در جای خود باقی می ماند، تا دو طرف استخوان فک به هم متصل شوند و دندان ها در موقعیت صحیح خود قرار بگیرند.

در افراد مسن تر که فک های آنها کامل رشد کرده است، این روند ممکن است یک سال یا حتی بیشتر طول بکشد. همچنین ممکن است این امکان وجود نداشته باشد که به هیچ وجه بتوان فک را با یک نوع ابزار استاندارد وسیع کرد. در برخی موارد، ارتودنتیست ممکن است به جای آن یک وسیع کننده کام را توصیه کند که با جراحی جایگذاری می شود.

نحوه مراقبت از دندان ها و لثه ها هنگام استفاده از وسیع کننده کام

تمیز و عاری از باکتری، پلاک و مواد زائد نگه داشتن دندان ها، لثه ها و وسیع کننده ها بسیار مهم است. تشکیل پلاک، علاوه بر ایجاد پوسیدگی دندان می تواند باعث التهاب و تورم لثه ها شود، که ممکن است تنظیم وسیع کننده را دشوار کند.

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم، بویژه بعد از صرف غذا، ادامه دهید. بر اساس توصیه دندانپزشک، می توانید از مسواک برقی یا دستی استفاده کنید.

همچنین می توانید دهانشویه استفاده کنید تا گوشه و کنارها و سوراخ های ابزار پاکسازی شوند.

از خوردن غذاهای جویدنی، چسبناک یا سفت خودداری کنید. از خوراکی هایی که ذرات ریز زیادی تولید می کنند، مانند آجیل و هویج نیز باید اجتناب شود.

به کودک خود آموزش دهید از جویدن اجسام سخت مانند مداد که ممکن است به ابزار آسیب برسانند، اجتناب کند.

آیا جایگزینی برای وسیع کننده های کام وجود دارد؟

شما و ارتودنتیست خود می توانید مشخص کنید که آیا یک اکسپندر یا نوع دیگری از ابزار یا درمان برای شما منطقی تر است یا خیر.

بریس ها

برای کودکان یا افراد بزرگسال ممکن است بریس ها توصیه شوند تا فشردگی دندان های و کراس بایت را کاهش دهند.

کشیدن دندان

در برخی موارد، ممکن است دندانپزشک کشیدن دندان های نهفته را با جراحی توصیه کند، تا از فشردگی یا همپوشانی دندان ها پیشگیری شود. کشیدن دندان بعلاوه ممکن است برای دندان های مولر توصیه شود که فضایی برای بیرون آمدن از داخل لثه ندارد.

جراحی فک

افراد بزرگسال جوانی که مشکلات دندانی دارند که با ابزارهای ارتودنسی قابل اصلاح نیستند، ممکن است از جراحی فک بهره مند شوند.

خلاصه

وسیع کننده های کام ابزارهای دندانپزشکی هستند که برای اصلاح چندین بیماری از جمله کراس بایت و فشردگی بیش از حد دندان ها استفاده می شوند. آنها زمانی بیشترین تأثیر را دارند که قبل از بلوغ استفاده شوند.

انواع مختلفی از وسیع کننده های کام وجود دارد. برخی از آنها را می توان از دهان خارج کرد و برخی دیگر داخل دهان ثابت می شوند. در کودکان، معمولاً برای کمتر از یک سال به وسیع کننده های کام نیاز است.