آیا احتقان سینوس ها باعث دندان درد می شود؟

احتقان سینوسی که باعث درد دندان می شود، پدیده ای غیر عادی است اما کم سابقه نیست. هنگامی که سینوس ها ملتهب و دچار احتقان می شوند، می توانند به دندان های فک بالا فشار وارد کنند که به صورت درد یا حساسیت دندان ظاهر می شود. در اینجا نگاهی عمیق تر خواهیم داشت به این که چرا این اتفاق رخ می دهد و در مورد آن چه کاری می توان انجام داد.

در سینوس های شما چه اتفاقی می افتد؟

سینوس های شما حفره های پر از هوا هستند که داخل استخوان گونه، پیشانی و پشت چشم ها و بینی شما قرار دارند. حفره های سینوسی اصلی عبارتند از:

• سینوس های فرونتال – در بالای چشم ها در ناحیه ابرو قرار دارند.
• سینوس های ماگزیلاری – درون استخوان گونه های زیر چشم قرار دارند.
• سینوس های اتموئید – بین چشم و بینی قرار دارند.
• سینوس های اسفنوئید – در پشت چشم ها و بینی واقع شده اند.

هر سینوس دارای دهانه ای به نام استیوم ostium  است که امکان خروج مخاط از گلو را فراهم می کند. هنگامی که غشاء سینوس در اثر التهاب متورم می شود، ostia (یا همان ostium ها) می توانند مسدود شوند و منجر به انباشته شدن مخاط و احتقان سینوس شود.

برخی از شایع ترین علل التهاب سینوس عبارتند از:

• عفونت های ویروسی – سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر ویروس های تنفسی
• عفونت های باکتریایی – استاف، استرپتوکوک، هموفیلوس آنفولانزا
• آلرژی – آلرژن های استنشاقی مانند گرده، شوره، کپک
• پولیپ بینی – توده های خوش خیمی که تخلیه سینوس را مسدود می کنند
• سیگار و پیپ کشیدن – باعث تحریک غشاهای سینوسی می شوند
• آلاینده های محیطی – دود، مواد شیمیایی، گرد و غبار
• مشکلات ساختاری – انحراف سپتوم، مشکلات تخلیه سینوس
• عفونت های دندان – می تواند به سینوس های ماگزیلاری گسترش یابد
• عملکرد پایین سیستم ایمنی – شما را مستعد ابتلا به عفونت های سینوسی می کند

در سینوزیت حاد، پوشش سینوس ها در اثر محرک هایی مانند عفونت یا آلرژی ملتهب و متورم می شوند. مخاط ایجاد می شوند اما نمی توانند به درستی از طریق ostia مسدود شده تخلیه شوند. مخاط انباشته شده در پشت این ورودی ها به دیواره های سینوس فشار وارد می کنند و باعث ایجاد احساس درد، گرفتگی و فشار سینوسی می شود.

اگر احتقان سینوسی برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، به آن سینوزیت مزمن می گویند. حملات مکرر سینوزیت حاد که بیشتر از 3 مرتبه در سال اتفاق می افتند نیز ممکن است نشانه بیماری مزمن سینوس باشد. این به بررسی دقیق تر برای عوامل مستعد کننده نیاز دارد.

با احتقان سینوسی، سینوس های شما اساساً تحت فشار قرار می گیرند، مانند یک بالون که بیش از حد پر از هوا شده است. این فشار اضافی به جایی برای تخلیه شدن نیاز دارد و در نهایت می تواند از طریق سینوس های فک بالا در بالای ریشه دندان ها به دندان های فک بالای شما فشار وارد کند.

احتقان سینوس چگونه منجر به دندان درد می شود؟

چند راه وجود دارند که احتقان سینوس ها می توانند باعث درد دندان شوند:

فشار روی اعصاب

ریشه دندان های فک بالا شما به اعصابی متصل هستند که به سمت سینوس های شما می روند. به طور خاص، اعصاب آلوئولار فوقانی و اعصابی که از شاخه گانگلیون سه قلو از دندان های شما تا حفره های سینوسی شما گسترش می یابند.

هنگامی که سینوس های ملتهب فشار زیادی به این رشته های عصبی دندانی وارد می کنند، می توانند باعث ارسال سیگنال های درد به مغز شوند و به عنوان دندان درد یا حساسیت تجربه شوند. این درد تحت عنوان درد ارجاعی شناخته می شود، که در آن درد از یک ناحیه (سینوس ها) نشأت می گیرد اما در محل دیگر (دندان ها) در امتداد مسیرهای عصبی متصل ظاهر می شود.

فشار روی عروق خونی

احتقان سینوس ها همراه با فشار روی اعصاب، همچنین می توانند به عروق خونی اطراف دندان های فک بالا فشار وارد کند. شریان های آلوئولار فوقانی – تحتانی و خلفی، خون را به دندان های فک بالای شما می رسانند. فشار ناشی از التهاب سینوس ها می تواند جریان خون از درون این عروق را محدود کند.

کاهش خونرسانی بافت دندان را از اکسیژن محروم می کند. این کمبود اکسیژن می تواند باعث ایسکمی موقت و پالپیت حاد شود، و حتی بدون پوسیدگی دندان باعث ایجاد علائم درد شود.

تحریک عصب سه قلو

عصب سه قلو مسئول ایجاد حس در صورت شما و همچنین کنترل عضلات جونده است. این عصب دارای سه شاخه است که یکی از آنها (عصب فک بالا) اعصاب دندان های فک بالا و سینوس های فک بالا را تأمین می کند.

التهاب سینوس و احتقان در حفره سینوس ماگزیلاری یا فک بالا می تواند شاخه فک بالای عصب سه قلو را تحریک کند. این تحریک عصبی سیگنال های کاذب درد را تحریک می کند که به صورت حساسیت یا درد دندان ظاهر می شود.

مشکلات فک و بایت

فشار مداوم ناشی از احتقان سینوس ها نیز می تواند هم ترازی بایت را از بین ببرد و منجر به بروز درد ناشی از کشیدگی TMJ (مفصل فکی – گیجگاهی) شود. سینوس های ماگزیلاری مستقیماً در بالای TMJ فک بالا قرار دارند.

هنگامی که دیواره سینوس فک بالا با التهاب متورم می شود، می تواند TMJ زیرین را فشرده کند. این فشار مضاعف روی مفصل باعث می شود جویدن و گاز گرفتن ناخوشایند شوند، و باعث ایجاد دندان درد شدید می شود.

علائم دندان درد سینوسی

اگر گرفتگی سینوس شما باعث دندان درد می شود، در اینجا برخی از علائم شایع وجود دارند:

• دندان درد یا حساسیت در دندان های عقب فک بالا که گاهی در فک، گوش یا گونه ها منعکس می شود.
• دردی که هنگام خم شدن به جلو یا خم کردن سر به سمت پایین بدتر می شود و به سینوس ها فشار بیشتری وارد می کند.
• درد دندان هنگام فشار دادن صورت روی نواحی سینوسی
• حساسیت دندان به غذاها یا نوشیدنی های سرد یا گرم یا به طور کلی حساسیت هنگام غذا خوردن
• احساس لق شدن دندان های فک بالا اما بدون مشکل ظاهری دندانی در معاینه
• درد فک یا درد TMJ، بویژه هنگام جویدن
• بوی بد دهان ناشی از احتقان سینوس ها که از راه بینی تخلیه می شوند

درد و حساسیت دندان ممکن است همراه با تغییرات فشار سینوسی و احتقان شما بوجود بیاید و از بین برود. بسیاری از افراد همچنین درد دندان ضربان دار را تجربه می کنند که در شب هنگام دراز کشیدن در رختخواب بدتر می شود، زیرا گرانش باعث تخلیه سینوس و جابجایی فشار می شود.

درد سینوس است یا درد دندان؟

گاهی اوقات تشخیص دقیق اینکه آیا درد دندان ناشی از احتقان سینوس است یا یک مشکل دندانی مانند عفونت، ترک خوردگی دندان یا التهاب عصبی، می تواند کار مشکلی باشد. در اینجا چند راه برای کمک به تعیین علت معرفی شده اند:

• درد ناشی از گرما یا سرما: حساسیت به دماهای سرد و گرم بیشتر به یک علت دندانی مانند حفره یا ترک خوردگی اشاره دارد. درد دندان مربوط به سینوس باید ثابت باشد و با دمای غذا یا نوشیدنی تحریک نشود.
• درد هنگام جویدن: فشار سینوسی معمولاً نباید مستقیماً روی توانایی جویدن شما تأثیر بگذارد یا هنگام غذا خوردن باعث ایجاد درد شود. درد دندان هنگام جویدن نشان دهنده یک مشکل احتمالی دندانی است.
• محل: دندان دردهای سینوسی معمولاً در دندان های عقب فک بالا رخ می دهند، زیرا فشار از سینوس های فک بالا به سمت پایین منعکس می شود. پوسیدگی و عفونت های دندانی اغلب روی دندان های فک پایین یا جلو تأثیر می گذارند.
• عفونت موجود: اگر قبلاً یک عفونت حاد سینوسی تشخیص داده شده است، احتمالاً احتقان مقصر هر گونه دندان درد است. با این حال، عفونت های طولانی مدت سینوس گاهی اوقات می توانند به دندان ها سرایت کنند.
• معاینه دندانپزشکی: دندانپزشک شما می تواند علل دندانی مانند حفره، دندان های ترک خورده یا بیماری لثه را بررسی کند. پیدا نکردن مشکل بیشتر به احتقان سینوس اشاره دارد.
• زمان بندی احتقان: اگر درد دندان مستقیماً با افزایش و کاهش احتقان بینی مرتبط باشد، این نشانه ای است که فشار سینوسی درگیر است نه یک نگرانی دائمی دندانی.

در صورت شک، هم به دندانپزشک و هم به پزشک مراجعه کنید تا منشاء واقعی درد را شناسایی کنید. درمان مناسب بر اساس تشخیص دقیق صورت می گیرد و اغلب برخی مشکلات با یکدیگر همپوشانی دارند. به عنوان مثال، عفونت شدید سینوسی ممکن است درد ناشی از یک دندان ترک خورده را بدتر کند.

درمان دندان درد سینوسی

برای تسکین زمانی که سینوس های شما باعث درد دندان می شوند، باید احتقان و التهاب زمینه ای را برطرف کنید. در اینجا چند رویکرد درمانی وجود دارند:

شستشوی سینوسی

شستشوی بینی با نمک می تواند به شستشوی مخاط غلیظ و تسکین بافت های سینوس ملتهب کمک کند. از یک نتی پات، سرنگ ساکشن یا سایر کیت های شستشوی بینی برای شستشوی منظم سینوس های پر احتقان استفاده کنید. افزودن زایلیتول، شامپو بچه، نقره کلوئیدی یا عصاره دانه گریپ فروت به آب شستشو می تواند مزایای آن را افزایش دهد.

استنشاق بخار

استنشاق بخار گرم به شل شدن مخاط کمک می کند تا بهتر از سینوس های مسدود شده تخلیه شوند. در صورت شدید بودن علائم، چای داغ بنوشید، دوش بخار بگیرید یا از دستگاه بخور صورت استفاده کنید. برای رفع احتقان بیشتر، اکالیپتوس یا منتول را به آب اضافه کنید.

اسپری های استروئیدی بینی

اسپری های کورتیکواستروئیدی بینی مانند فلوناز و ناساکورت التهاب سینوس را کاهش می دهند تا به باز کردن مسیرهای تخلیه و کاهش فشاری که باعث درد دندان می شود کمک کند. آنها زمانی که به طور منظم استفاده شوند برای سینوزیت مزمن بهترین عملکرد را دارند.

اسپری یا قرص ضد احتقان

اسپری های بدون نسخه ضد احتقان بینی مانند اکسی متازولین oxymetazoline  (آفرین Afrin، نئوسینفرین NeoSynephrine و غیره) باعث کاهش سریع فشار سینوسی می شوند. فقط برای 3 تا 5 روز استفاده کنید تا از احتقان برگشتی جلوگیری کنید. داروهای ضد احتقان خوراکی مانند سودوافدرین pseudoephedrine  نیز به طور موقت به تخلیه سینوس ها کمک می کنند.

ضد التهاب ها

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID ها) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین می توانند التهاب سینوس و درد دندان مرتبط را کاهش دهند.

آنتی بیوتیک ها

برای عفونت های سینوسی باکتریایی همراه با دندان درد، در صورتی که بیشتر از 10 تا 14 روز ادامه داشته باشند، برای رفع عفونت و احتقان ممکن است آنتی بیوتیک ها تجویز شوند. انتخاب های متداول عبارتند از آموکسی سیلین amoxicillin، آگمنتین augmentin، سفالوسپورین ها cephalosporins و فلوروکینولون ها fluoroquinolones.

درمان آلرژی

در صورتی که آلرژی منجر به احتقان سینوسی و دندان درد شود، مدیریت آن آلرژی ها می تواند کمک کننده باشد. آنتی هیستامین ها، استروئیدهای بینی و ایمونوتراپی آلرژی ممکن است با رفع التهاب ریشه، تسکین پایداری را ایجاد کنند.

رطوبت ساز

استفاده از مرطوب کننده مخصوصاً در اتاق خواب ها، رطوبت مورد نیاز را به هوای خشک اضافه می کند. این به رقیق شدن ترشحات مخاطی کمک می کند تا بتوانند به درستی از سینوس ها تخلیه شوند و انباشته نشوند. احتقان کمتر به معنای فشار کمتر به دندان های فک بالا است.

درمان های جایگزین

برخی از افراد با استفاده از درمان های جایگزین مختلف برای درمان دندان درد سینوسی تسکین می یابند، از جمله این درمان ها عبارتند از:

• طب سوزنی
• دستکاری استئوپاتیک
• ماساژ تخلیه لنفاوی
• طب فشاری تسکین سینوس
• نمک درمانی (اتاق نمک، نتی پات)
• داروهای گیاهی مانند دمنوش یا زنجبیل

این گزینه ها را با پزشک خود در میان بگذارید تا ببینید آیا می تواند مکمل طرح درمان شما باشند یا خیر. پروبیوتیک ها همچنین ممکن است به تقویت عملکرد سیستم ایمنی برای جلوگیری از عفونت های مکرر سینوسی کمک کنند.

به متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) مراجعه کنید.

برای دندان دردهای سینوسی مکرر یا سینوزیت که با درمان معمولی برطرف نمی شوند، به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) مراجعه کنید. آنها می توانند مشکلات آناتومیکی زمینه ای مانند پولیپ بینی، انحراف تیغه بینی یا سینوزیت قارچی را بررسی کنند.

در صورت تداوم احتقان و عفونت، ممکن است جراحی جزئی برای باز کردن مسیرهای تخلیه سینوس (سینوپلاستی بالن، آندوسکوپی) توصیه شود. این جراحی به جلوگیری از ناراحتی دندان در آینده ناشی از فشار سینوسی کمک می کند.

نکات پیشگیری از درد سینوسی دندان

برای کمک به جلوگیری از احتقان سینوس و دندان درد مرتبط، این اقدامات پیشگیرانه را امتحان کنید:

• به خوبی هیدراته بمانید – مقدار زیادی آب بنوشید تا سینوس های خود را مرطوب نگه دارید و مخاط را رقیق حفظ کنید.
• از مرطوب کننده استفاده کنید، مخصوصاً در اتاق خواب و در هوای خشک و سرد.
• سینوس ها را به طور منظم با آب نمک شستشو دهید، نه فقط در هنگام احتقان.
• در صورت امکان از دود سیگار، رایحه های قوی، آلاینده ها و سایر محرک های سینوس خودداری کنید.
• با دارو و ایمونوتراپی آلرژی را به درستی درمان و مدیریت کنید.
• قبل از اینکه احتقان شدید شود، همزمان با بروز نخستین علائم احتقان از داروهای ضد احتقان یا اسپری های استروئیدی بینی استفاده کنید.
• بعد از سفر با هواپیما یا بیرون رفتن در هوای بسیار سرد، خشک یا بادی، سینوس ها را بشویید.
• برای پیشگیری از حملات مکرر سینوزیت حاد، که می توانند نشان دهنده یک مشکل مزمن سینوس باشند، به پزشک خود مراجعه کنید.
• بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید و هر 6 ماه یک مرتبه پاکسازی دندانی را انجام دهید تا از بروز عفونت های دندانی که می توانند به ناحیه سینوس سرایت کنند، جلوگیری کنید.

فعال بودن در پیشگیری در صورت امکان، کمک می کند تحریک و احتقان سینوس قبل از ایجاد فشار و دندان درد به حداقل برسد. برای پیشگیری و درمان بهینه ناراحتی دندان سینوسی با پزشک و دندانپزشک خود همکاری نزدیک داشته باشید.

پرسش های متداول درباره ارتباط سینوس ها و دندان درد

چرا فشار سینوسی به طور خاص باعث درد دندان های فک بالا می شود؟

دندان های فک بالا درست زیر سینوس های فک بالا در داخل استخوان گونه قرار دارند. هنگامی که سینوس های ماگزیلاری ملتهب و مسدود می شوند، به ریشه های دندان های فک بالا و اطراف اعصاب آلوئولی فوقانی فشار وارد می کنند که منجر به بروز درد یا حساسیت شدید می شود. دندان های فک پایین بسیار دور هستند و نمی توانند تحت تأثیر گرفتگی سینوس فک بالا قرار گیرند.

آیا عفونت سینوسی به دندان شما سرایت می کند؟

غیرمعمول است اما ممکن است یک عفونت سینوس طولانی مدت، بویژه قارچی یا باکتریایی، به دندان های فک بالا سرایت کند و باعث بروز عفونت های ثانویه مانند آبسه شود. با این حال، به احتمال زیاد عفونت های قبلی یا پوسیدگی دندان مشکلات سینوس را تشدید می کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان به پیشگیری از بروز عوارض در هر دو جهت کمک می کند.

آیا تخلیه سینوس باعث درد دندان می شود؟

ترشح غلیظ مخاط از  سینوس که در پشت حلق خارج می شود (ترشحات پشت حلق) می تواند به طور بالقوه اعصاب دندان های فک بالا را تحریک کند. اما بیشتر اوقات، این فشار و التهاب ایجاد شده در سینوس ها است که مستقیماً به درد دندان منجر می شود تا خود ترشحات. باز نگه داشتن ostia و جریان تخلیه ترشحات با شستشو، بخار و ضد احتقان ها نکته کلیدی برای به حداقل رساندن فشار روی دندان است.

بهترین ضد احتقان برای دندان درد سینوسی چیست؟

اسپری های ضد احتقان بینی حاوی اکسی متازولین (آفرین، نئوسینفرین، و غیره) مؤثرترین و سریع ترین تسکین فشار سینوسی که می تواند باعث درد دندان شود، را ارائه می دهد. با این حال، زمانی که بیشتر از 3 تا 5 روز متوالی استفاده شود، احتقان مکرر می تواند رخ دهد. ضد احتقان های خوراکی مانند سودوافدرین نیز به طور موقت به تخلیه فشار سینوسی کمک می کنند.

چه زمانی برای دندان درد سینوسی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر دندان درد شدید است و با داروهای بدون نسخه تسکین نمی یابد یا در صورتی که بیش از یک هفته ادامه یابد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت بروز درد با تب بیشتر از 101 درجه فارنهایت، تغییرات بینایی یا تورم در صورت یا گردن، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. سر دردهای شدید، مشکلات تنفسی یا مخاط شدید علائم دیگری برای جلب توجه سریع برای عفونت احتمالی سینوسی هستند.

ما در این مقاله جزئیات بیشتری در مورد آناتومی سینوس، علل اصلی احتقان، اعصاب خاص درگیر، علائم، تشخیص، گزینه های درمانی و نکات پیشگیرانه توضیح دادیم. در صورت مواجه شدن با هر گونه شرایط دیگر، توصیه می کنیم به پزشک مراجعه کنید.